Hoe verrassend klassieke muziek kan zijn, toont pianist Julien Libeer, dit seizoen artist in residence in Flagey. Voor Singing Molenbeek gaan gereputeerde muzikanten in dialoog met een kinderkoor, samengesteld uit jonge zangers uit Molenbeekse basisscholen. “Pas op: dit is geen sociaal project. Het gaat puur om de passie voor muziek.”
Pianist Julien Libeer laat Molenbeekse jongeren zingen
Molenbeek? Is dat niet het hellhole van hellhole Brussels? Wie de naam van deze gemeente sinds de aanslagen van 22 maart 2016 uitspreekt, krijgt altijd reactie, gewild of ongewild. Julien Libeer relativeert. “In de scholen waar we werken, zitten gewone kinderen die er allemaal uitzien en zich gedragen als kinderen. Er is geen verschil met een school in pakweg Schaarbeek of elders in België. Het is puur toeval dat we werken met kinderen uit Molenbeekse scholen. Zeno Popescu – tenor, koorleider, orthodox priester en godsdienstleraar – is een goede vriend van mij. Hij was en stoemelings begonnen kinderen tijdens de middagpauze samen te laten zingen. Hij belde me op en vroeg beschroomd of ik zin had om mee te komen spelen. Op een kapotte piano. (Lacht) Van het een kwam het ander: stilaan begonnen we aan een repertoire en echte muzikale doelstellingen. Heel snel zagen we positieve effecten in de groepsdynamiek en op school. Met ons initiatief gaan we de wereld niet veranderen, maar het brengt alleszins iets teweeg. Gaandeweg is het engagement steeds groter geworden. Toch is het uitgangspunt hetzelfde gebleven: we geven koorzang aan kinderen. En niet: we zetten dit project op omdat het Molenbeek is.”
Welke positieve effecten merkte je in de groep en in de school?
Julien Libeer: We hoorden van de leerkrachten bijvoorbeeld dat sommige leerlingen die meezingen betere resultaten halen, aandachtiger of handelbaarder zijn geworden. Ook in het koor zelf: kinderen die in het begin heel rebels waren, zijn nu uitgegroeid tot steunpilaren van het koor! De allereerste repetitie was pure chaos – niet makkelijk, een uur luisteren en je concentreren. Maar al die kleine dingen samen hebben een impact. Ik ben geen psycholoog, maar ik weet wel dat in neuropsychologisch onderzoek wordt gehamerd op het belang van het structurerende effect van een grondig gevolgde muziekpraktijk. Dat speelt allicht mee. Net zoals het feit dat kinderen graag veel hobby’s uitproberen. Als ze hier toevallig hun ei kwijt kunnen, des te beter. Het hoeft niet veel meer te zijn dan dat.
Hoe cool is het voor kinderen om samen te zingen?
Libeer: Voor sommige kinderen is het aanvankelijk allesbehalve cool. Maar niemand is verplicht om mee te doen. Zeno Popescu is een intelligente man, die bovendien een ongelooflijk goed contact heeft met kinderen. Heel veel hangt volgens mij af van het feit of ze er iets van zichzelf in kwijt kunnen en er iets uit kunnen halen. Ze worden uitgedaagd om het beste uit zichzelf te halen.
Zie je nog andere effecten?
Libeer: Toen we begonnen met de concerten – in Amsterdam, we hebben zelfs live opgetreden op de Nederlandse televisie, in het Concertgebouw Brugge... – hadden we niet alleen de kinderen mee, maar ook hun ouders! En de vrienden van de ouders, waardoor je in de concertzaal een heel ander publiek krijgt. Mensen die elkaar normaal nooit ontmoeten, komen elkaar daar tegen. Toegegeven, dat kan allemaal verder uitgediept worden en het is niet omdat je naast iemand uit Molenbeek zit, dat je elkaar ook daadwerkelijk iets te zeggen hebt. Maar goed, het is een begin. Als je een steentje in een vijver gooit, krijg je grote cirkels op het wateroppervlak: dat is wat we zoeken.
Wat haal jij uit deze concerten?
Libeer: Het gevoel dat ik met iets nuttigs bezig ben. Want een leven als solist kan hermetisch zijn. Maar ik sta vooral te kijken van de ongelooflijke onbevangenheid en de energie van die jonge gasten. Klassieke muziek is een genre waarin het gewicht van de geschiedenis heel hard op je schouders drukt. Je durft dan weleens te vergeten wat het betekent om je over te geven aan een bepaalde speelvreugde. Het is voor mij dan ook enorm bevrijdend om met kinderen samen te werken. En we doen heel erg ons best om interessante programma’s te maken. Ik bedoel: dit is geen sociaal project. Het programma waarmee we in Flagey staan, kon evengoed door de Wiener Sängerknaben worden gebracht, omdat het muzikaal interessant is. Dat brengt me terug bij het begin. Want waar we echt op staan, is om deze kinderen muziek aan te leren. Niet om ze bezig te houden.
Lees meer over: Elsene, Muziek, Julien Libeer, Flagey
Fijn dat je wil reageren. Wie reageert, gaat akkoord met onze huisregels. Hoe reageren via Disqus? Een woordje uitleg.