Brussel levensgevaarlijk voor houtsnippen: vaak slachtoffer van raambotsingen

Tijdens zonnige zomerweken vliegen vogels zich vaker te pletter tegen ramen. Dat stelt dierenopvangcentrum VOC Anderlecht vast. De houtsnip is daarbij een van de grootste slachtoffers.

Het probleem van raambotsingen van vogels is lange tijd onderschat. “Onder meer omdat vogels vaak pas later sterven aan inwendige verwondingen, zoals bloedingen of breuken, of omdat ze snel verdwijnen door katten of ratten bijvoorbeeld,” zo schreef Leefmilieu Brussel onlangs op het Renature Brussels platform.

Vaak wordt gedacht dat de meeste slachtoffers vallen in zones met moderne torens, wolkenkrabbers en glazen gebouwen – zoals rond het Noordstation of in de Europese wijk, maar dat blijkt een misverstand. “De meeste botsingen vinden plaats op een gematigde hoogte, ongeveer de helft bij klassieke woningen en de andere helft tussen de vierde en de elfde verdieping van gebouwen,” stipt de overheidsinstelling aan. En, zo voegt Leefmilieu Brussel eraan toe: “Vogels vliegen zich ook te pletter tegen bushokjes, veranda's en glazen balustrades.”

Precieze cijfers voor België zijn er niet, maar volgens schattingen knallen er in ons land jaarlijks honderdduizenden vogels tegen ramen. Dierenopvangcentrum VOC Anderlecht krijgt in elk geval altijd vaker vogels met dergelijke blessures binnen. In 2019 werden 61 slachtoffers opgevangen – 5 procent van het totale aantal – vorig jaar waren er dat 134 - 9 procent van het totale aantal binnengebrachte vogels.

“De voornaamste slachtoffers zijn voor het overgrote deel ook de vogelsoorten die we in het algemeen opvangen, zoals houtduiven en eksters,” zegt communicatieverantwoordelijke Natalia Grega. Er is echter één uitzondering, een soort die onevenredig getroffen wordt door dit probleem: de houtsnip. Door de positie van zijn ogen, kan die minder goed diepte inschatten. “Twee derde van de houtsnippen die we verzorgen, heeft blessures door vogelbotsingen.” Tussen 2019 en 2024 waren dat er 98. In Anderlecht laat de houtsnip alleen de houtduif achter zich.

“Vooral in trekperiodes vliegen veel houtsnippen tegen ramen,” geeft Grega aan. Volgens Leefmilieu Brussel zijn migratieperiodes in het algemeen kritieke periodes, omdat het gaat om grote verplaatsingen, vaak 's nachts en in slechte weersomstandigheden. “Ook het broedseizoen verhoogt het risico, door toegenomen verplaatsingen, voor nestbouw of voedsel bijvoorbeeld.”

“We zien vooral dat er in dagen met veel zon, zoals in de zomermaanden, veel slachtoffers vallen,” vult woordvoerster Grega aan. “De zon creëert dan op de ramen een spiegeleffect.” Daardoor denken vogels dat er ruimte is voorbij het raam. Ook erg doorzichtige ramen die zorgen dat vogels het obstakel niet zien of licht dat 's nachts door ramen schijnt kunnen tot botsingen leiden.

Hoe zijn die botsingen te voorkomen? Leefmilieu Brussel heeft enkele tips. Je ramen zichtbaarder maken met verf, collages en glas-in-lood – bij voorkeur aan de buitenkant – of met gordijnen en rolluiken de lichtuitstraling naar buiten beperken. Het helpt ook om je ramen niet te vaak te wassen.

Het meest doeltreffend zijn speciale folies, waarbij de hele oppervlakte moet worden bedekt met stippen of lijnen op korte afstand. “Kwalitatieve producten zijn echter duur,” erkent de instelling, die de gemeente Ukkel onlangs een subsidie gaf om de ramen van het nieuwe gemeentehuis te voorzien van folies tegen vogelbotsingen.