Wildbeheer in Brussel: Enkel de koning mag jagen in het Zoniënwoud

Midden oktober gaat het traditionele jachtseizoen van start, maar niet in Brussel. Tenzij ooit de Brusselse everzwijnenpopulatie zich te sterk ontwikkelt. “Schieten blijft altijd de laatste optie.”

Al bijna 35 jaar is het niet toegelaten om te jagen in Brussel, maar al voor het wettelijke verbod uit 1991 was jachtactiviteit eerder uitzonderlijk. Toch zijn er documenten te vinden met daarin een overzicht van gebieden waar het – voor het verbod dus – “wettelijk en praktisch mogelijk is te jagen”: het Zoniënwoud, het Koninklijk Park van Laken, de Kauwberg in Ukkel, en bepaalde zones in Anderlecht en Neder-Over-Heembeek, voorbij de Brusselse Ring. Veelal open gebieden in de periferie, die soms deel uitmaakten van jachtgebieden grotendeels in Vlaanderen gelegen.

Het Zoniënwoud was een bijzonder geval, daar had enkel de koning het recht om te jagen. “Voor zover ik weet, heeft de koninklijke familie al sinds de jaren 1970 geen gebruik meer gemaakt van dat privilege,” zegt Olivier Beck, hoofd van het Departement Natuurbeheer bij Leefmilieu Brussel.

“De legale jacht (in tegenstelling tot stroperij, red.) in het Zoniënwoud is iets van vroegere tijden, toen de elite ging jagen voor de sport, het jachtwild en om hun relaties te onderhouden. De naam van de Sint-Hubertusdreef in het bos, verwijzend naar de beschermheer van de jacht, herinnert nog aan die periode.”

Volgens Beck werd er in heel Brussel nog nauwelijks gejaagd in moderne tijden, behalve in oorlogsjaren, toen er hongersnood heerste. “Er is in Brussel weinig landbouwgrond die van schade door jachtwild gevrijwaard moet worden door jagers, en bovendien is de jacht in onze dichtbevolkte stedelijke omgeving allesbehalve veilig voor omwonenden en recreanten.”

Toch heeft het wettelijke verbod zichtbare gevolgen, zo schiep het mee de omstandigheden voor de recente terugkeer van de bever in Brussel. Het dier was hier lang verdwenen door de jacht op zijn pels, vlees en de substantie die het afgeeft om zijn territorium af te bakenen – wat gebruikt werd in parfums.

“Of het verbod ook een positieve impact heeft gehad op de groei van de reeënpopulatie is niet duidelijk, maar het is wel zeker dat de Brusselse reeën daardoor veel minder mensenschuw zijn dan in Vlaanderen en Wallonië,” zegt Beck.
In 2012 kwam er een update van het jachtverbod, met een belangrijke nuancering. Onder bepaalde, zeer strikte omstandigheden, zou het voortaan mogelijk worden om met vuurwapens aan populatiebeheer te doen. “Van die mogelijkheid hebben we in de voorbije dertien jaar nog geen gebruik moeten maken,” voegt Beck meteen toe.

Mocht het de komende jaren duidelijk worden dat de everzwijnenpopulatie in het Zoniënwoud zich te sterk ontwikkelt, met schade aan natuur en omliggend gebied als gevolg, zou dat wel een reden tot actie kunnen zijn. In het naburige Meerdaalwoud, in Heverlee, wordt jacht al ingezet tegen de dieren. “We bestuderen de manieren waarop steden in het buitenland omgaan met deze kwestie, maar schieten blijft in ieder geval altijd de laatste optie.”

Beck ziet ook weinig heil in alternatieve jachtvormen, zoals ratten met fretten bestrijden. “Fretten kunnen de populaties ratten niet decimeren, enkel verjagen, dat is dus geen duurzame oplossing. Om overlast van bijvoorbeeld ratten echt aan te pakken, moet je inzetten op hygiëne, zorgen dat ze geen voedsel vinden.”