Nieuwe kerststal op de Grote Markt zorgt voor veel discussie: ‘Het is geen woke-kerststal'

De kerststal op de Grote Markt van Brussel staat er weer. Maar die ziet er dit jaar anders uit, en dat valt op. Heel wat mensen hebben kritiek op de constructie, en willen dat de oude stal terugkeert. "Het is helemaal geen ‘woke-kerststal’", reageert de ontwerper.

De nieuwe constructie vervangt de oude stal, die de Stad Brussel al 25 jaar gebruikte. De kerststal maakt, samen met de grote kerstboom op de Grote Markt, deel uit van de decoraties voor de Brusselse kerstmarkt Winterpret.

De nieuwe kerststal staat nu onder een transparante serre, wat verwijst naar de Koninklijke Serres van Laken. Binnen staan grote figuren, gemaakt van de textielstoffen linnen, satijn en fluweel, en dat materiaal bestaat uit gerecycleerde stofrestjes. De zachte stoffen en het speciale licht in de stal moeten samen zorgen voor een moderne interpretatie van de klassieke kerstscène. En toch bewaart het de symboliek, namelijk het verhaal van de geboorte van Jezus Christus, zegt de stad.

Maar op sociale media krijgt de nieuwe, moderne kerststal, felle kritiek. Sommigen vinden de installatie te abstract. Anderen missen de herkenbare houten stal die vele jaren op de Grote Markt stond. Kritische stemmen online denken dat de creatie bedoeld is “om onze tradities uit te wissen.” Of ze noemen de stal “een abstract kunstwerk dat niets te maken heeft met Kerstmis”.

Niet woke

Maar dat klopt helemaal niet volgens de ontwerper, interieurarchitect Victoria-Maria Geyer. “Het is helemaal geen ‘woke-kerststal’, zoals sommige mensen zeggen. Het is een klassieke kerststal met Maria, Jozef en Jezus, maar dan vertaald naar textiel. Dat is een link met de textielindustrie, die in België historisch erg belangrijk was.”

Volgens Brussels Major Events (BME), dat de kerststal heeft geplaatst, zijn er ook veel positieve reacties. "Bij vernieuwing zijn er altijd mensen die heel enthousiast zijn en mensen die dat minder zijn", klinkt het. Bovendien moest de oude kerststal echt vervangen worden, zegt BME. De vorige was al 25 jaar in gebruik, was verouderd, nam veel plaats in beslag, en het op- en afbouwen duurde lang.

Daarom net had BME het project opgestart om een nieuwe stal te maken.

Cultuurstrijd

De negatieve reacties blijven komen. Onder meer van Georges-Louis Bouchez, de leider van de Franstalige liberale partij MR, en zelfs van voetballer en speler voor het Belgische nationale team Thomas Meunier. Maar volgens moraalfilosoof en religiewetenschapper Patrick Loobuyck wordt de vele kritiek op de kerststal vooral aangemoedigd door mensen die de cultuurstrijd feller willen maken.

"Bij die cultuuroorlog zegt één zijde dat er een tegenstelling komt tussen ‘het gewone volk’ en groepen die het speciale karakter van dat volk willen afbreken. Ze leggen de schuld bij de ‘linkse multiculturele elite’ of moslims”, zo denkt Loobuyck.

“De speciale kerststal noemen ze ‘een bedreiging voor wie “wij” zijn’, maar volgens mij wil de ontwerper gewoon iets nieuws doen met dit project. Maar het thema is erg gevoelig”, zegt hij. "En dat is wel opvallend, want de westerse samenleving is erg seculier, heel weinig mensen gaan nog naar de mis. Het is een paradox."

Zaterdag komt ook het nieuws dat het hoofd van kindje Jezus gestolen is. Het is niet duidelijk wie dat heeft gedaan en of het te maken heeft met de discussie over de stal. In 2014, 2015 en 2017 gebeurde het ook al dat de Jezus-figuur helemaal of deels werd gestolen. De Stad Brussel werkt aan een nieuw hoofdje.

Futuristische kerstboom

De discussie over de stal doet terugdenken aan 2012. Dat jaar had de Stad Brussel een futuristische elektronische kerstboom op de Grote Markt gezet. Die supermoderne ‘Xmas3’ zorgde toen voor een handtekeningenactie met meer dan 24.000 signaturen en zelfs een protest. Uiteindelijk koos Brussel het jaar nadien opnieuw voor een klassieke kerstboom.

Het laatste woord over de speciale kerststal is nog niet gezegd. Want de kerststal van Geyer zal ook de volgende jaren op de Grote Markt staan, het contract dat ze won, is geldig voor vijf jaar.