De opmars van de Aziatische hoornaar: 'Al 5 keer meer nesten verdelgd dit jaar'

De Aziatische hoornaar is aan een opmars bezig in Brussel. Dit jaar alleen al werden via Waarnemingen.be 112 nesten gemeld. Ook professionals in het veld merken de stijging. “Ik schat dat hun aantal ongeveer vijf keer hoger ligt dan vorig jaar,” zegt Olivier Van Sintejan van bestrijdingsdienst Bye Bye Wesp.

De voorbije weken doken Aziatische hoornaars regelmatig op in het nationale nieuws. Zo belandde afgelopen weekend nog een man uit Aalter in het ziekenhuis, nadat hij tijdens een voetbalwedstrijd werd aangevallen door een zwerm. Ook in Brussel wordt het probleem steeds duidelijker.

De Aziatische hoornaar is een invasieve insectensoort die vermoedelijk in 2004 voet aan wal zette in onze contreien. Vrij letterlijk, want de exoot kwam per boot uit Zuidoost-Azië. Sindsdien is het probleem van de hoornaars alleen maar groter geworden. Ook dit jaar zou hun aantal volgens bestrijders toenemen.

Uit cijfers van Leefmilieu Brussel blijkt dat er dit jaar al 112 nesten werden gemeld. "De cijfers zijn voorlopig, aangezien we ons nog steeds midden in het seizoen bevinden. De aanwezigheid van de Aziatische hoornaar duurt meestal tot aan de eerste nachtvorst", zegt woordvoerder Lynn Tobback daarover.

Vijf keer meer

“In Brussel zitten we met een serieus probleem”, klinkt het bij Olivier Van Sintejan van Bye Bye Wesp. Hij is bestrijder en actief in de hoofdstad. “Ik schat dat het aantal Aziatische hoornaars ongeveer vijf keer hoger is dan vorig jaar”, zegt hij.

Ook Arthur Van Peene, imker van bijen, maar ook bestrijder van de Aziatische hoornaar, merkt dezelfde tendens op. Hij verdelgde sinds april al veertig nesten in Brussel. “Het probleem is immens en het wordt elk jaar groter en groter. In 2021 zijn er in Sint-Pieters-Woluwe op een oppervlakte van 4 vierkante kilometer in totaal 24 nesten gevonden. In 2022 waren dat er al 89 en in 2023 steeg dat aantal tot 222. De cijfers blijven ieder jaar stijgen”, klinkt het.

Gevolgen

De impact van de Aziatische hoornaar is nefast voor de biodiversiteit. "Een enkel nest verorbert jaarlijks zo’n elf tot twaalf kilo insecten. Die kunnen dan geen planten of bloemen meer bestuiven, waardoor er uiteindelijk ook minder bloemen en planten overblijven", zegt Van Sintejan.

Daarnaast zijn Aziatische hoornaars volgens Van Sintejan ook een gevaar voor de publieke gezondheid. Aziatische hoornaars zijn immers erg beschermend naar hun nest toe. “Als je er in de buurt komt, aarzelen ze doorgaans niet om aan te vallen. In de meest dramatische gevallen kan zo’n aanval in groep zelfs dodelijk zijn”.

Van Peene ziet tot slot ook een economisch gevaar. “Voor fruithandelaren, imkers en marktkramers die fruit of vis- en vleeswaren verkopen, is de aanwezigheid van de insecten ook allesbehalve voordelig”, zegt hij.

Redenen

Dat de Aziatische hoornaar deze zomer extra talrijk is, komt deels door het zachte voorjaar: bijna alle koninginnen hebben de winter overleefd. “Daarnaast ontbreekt het in Brussel nog aan bewustzijn,” zegt Van Peene. “In Vlaanderen herkennen mensen de nesten sneller en melden ze die bij de autoriteiten. Brusselaars herkennen ze vaak niet, waardoor ze niet tijdig worden verwijderd.” En dat is volgens Van Peene net cruciaal, want de Aziatische hoornaar heeft in Europa geen natuurlijke vijanden.

Wie een nest Aziatische hoornaars ziet, kan dat melden op het natuurplatform Waarnemingen.be en kan via het gewestelijke initiatief Renature.brussels contact opnemen met een verdelger. Bij acuut gevaar wordt verzocht contact op te nemen met de brandweer via het nummer 112. Blijf altijd uit de buurt van het nest.