Taskforce buigt zich over de gevolgen van de weer strengere lage-emissiezone

De taskforce die de Brusselse lage-emissiezone (LEZ) opvolgt, zit deze vrijdag samen nadat het Grondwettelijk Hof donderdag een streep zette door het uitstel van de verstrenging. Daarmee zijn Euro 5-diesels en Euro 2-benzines in principe opnieuw verboden in de hoofdstad. De uitspraak veroorzaakt een golf van reacties in de politiek en bij middenveldorganisaties.

In de taskforce zitten alle betrokken administraties: die van Brussel Fiscaliteit, Brussel Leefmilieu,Paradigm Brussels en Brussel Mobiliteit. Ook de kabinetten van bevoegde ministers Sven Gatz (Open VLD), Alain Maron (Ecolo) en Elke Van den Brandt (Groen) tekenen present.

De taskforce hield zich in het verleden bezig met de implementatie van de LEZ. Nu zit de groep deze vrijdagochtend samen om te bespreken hoe het verder moet, nu het uitstel geschrapt werd door het Grondwettelijk Hof.

In theorie geldt dan meteen de oude wetgeving, waardoor Euro 5-diesels en Euro 2-benzines nu al verboden zijn. Meteen beboeten is echter niet aan de orde. Maar wat er nu wel moet gebeuren, wordt door de taskforce besproken.

'Krachtig signaal'

De reacties van de verschillende politieke partijen lieten niet lang op zich wachten. Minister van Leefmilieu Alain Maron (Ecolo) reageert tevreden en noemt de schorsing “een krachtig signaal”. Volgens hem herinnert de beslissing eraan dat de LEZ “een essentieel instrument is om vervuiling te verminderen, de meest kwetsbaren te beschermen en te zorgen voor gezondere lucht voor iedereen.”

Mobiliteitsminister Elke Van den Brandt (Groen) spreekt van “een overwinning voor de gezondheid van onze kinderen en kwetsbare bewoners”. Zij wil nu snel steunmaatregelen op tafel: “Geen uitstel meer, maar gerichte hulp, zoals een mobiliteitsbudget voor mensen met financiële problemen. Met de gezondheid van onze kinderen sol je niet.”

Vooruit-staatssecretaris Ans Persoons benadrukt dat haar partij het algemene uitstel nooit heeft gesteund. Volgens haar gaat het bij de LEZ om een fundamenteel recht. "Iedereen heeft recht op gezonde lucht. Het maakt niet uit of je groot, klein, jong of oud bent", klinkt het. Tegelijkertijd erkent ze dat niet iedereen zomaar een nieuwe wagen kan betalen. Daarom pleit Vooruit voor een selectieve aanpak: uitstel enkel voor wie zijn auto echt dagelijks nodig heeft, maar de middelen niet heeft om hem te vervangen.

PVDA wil dan weer een uitstel van sancties tot 2027, waardoor alles de facto bij het oude zou blijven. “De verbetering van de luchtkwaliteit is een belangrijke uitdaging, maar door eenzijdig asociale maatregelen te nemen zullen we op meer onbegrip en frustraties stuiten bij een deel van de werkende mensen Met alle gevolgen vandien", aldus Jan Van Busselen.

'Waardeloze politieke zet'

Défi-fractieleider Jonathan de Patoul haalt fors uit naar de partijen die het uitstel doorduwden. Hij spreekt van een “waardeloze politieke zet” van “de pseudo-ingenieurs van MR, Les Engagés en PS”. Volgens hem werd een slechte tekst in allerijl opgesteld om electorale redenen, “ten koste van de gezondheid van alle Brusselaars.”

De Patoul wijst erop dat Brussel een van de meest vervuilde regio’s van Europa is en dat maar liefst 120 basisscholen blootgesteld zijn aan luchtvervuiling boven de normen van de Wereldgezondheidsorganisatie. Défi pleitte eerder voor alternatieven, zoals beperkte uitzonderingen voor mensen met medische noden of wie weinig rijdt, maar zag die voorstellen genegeerd.

"We analyseren het arrest aandachtig", reageert fractieleider van Les Engagés Christophe De Beukelaer. "Ons doel is altijd geweest om de luchtkwaliteit te verbeteren, en tegelijkertijd alle Brusselaars in staat te stellen om zich aan de verschillende maatregelen te houden. Er zullen aanpassingen moeten worden overwogen, in functie van de gerechtelijke conclusies."

Hij benadrukt dat milieu-ambitie en sociale rechtvaardigheid samen moeten gaan. "De ecologische transitie is maar mogelijk als alle burgers daarmee instemmen", aldus De Beukelaer.

Stadsbeweging BRAL, die samen met Les chercheurs d’air naar het Hof stapte, reageert opgelucht. Voor BRAL is het arrest een bevestiging dat de Brusselse politici “eindelijk hun verantwoordelijkheid moeten nemen en het nodige doen om de oorspronkelijke LEZ-kalender zo snel mogelijk te doen naleven.”

Ook Vlaamse gevolgen

De uitspraak beperkt zich niet tot Brussel. Volgens Bond Beter Leefmilieu bemoeilijkt het arrest ook de plannen van de Vlaamse regering om de verstrenging van de LEZ in Antwerpen en Gent uit te stellen. Vlaams minister van Omgeving Jo Brouns (CD&V) laat weten dat hij de zaak “bestudeert” en ze binnenkort “in de schoot van de Vlaamse regering zal bespreken.”