Studie stelt voor om ‘overbodige’ Brusselse tunnels te sluiten

Sluit twee autotunnels op de Louizalaan en twee op de middenring. Dat staat in een kosten-batenanalyse over de Brusselse tunnels in opdracht van Brussel Mobiliteit. De sluiting van de (versleten) tunnels kan op termijn 100 miljoen euro opleveren. De impact op de doorstroming van het autoverkeer is klein en de openbare ruimte vaart er wel bij, zeggen de onderzoekers.

De studie wordt maandag voorgesteld op het jaarlijkse Good Move-forum.

De Brusselse autotunnels zijn van groot belang voor de verkeersafwikkeling in Brussel. Door de Annie Cordy-tunnel, bijvoorbeeld, reden in 2019 maar liefst 40.000 auto’s per dag. Tunnels zorgen niet alleen voor een vlotte doorstroom van de auto’s, maar ook voor conflictvrije kruispunten en soms ook voor een betere openbare ruimte. Maar tunnels komen ook met een flink nadeel.

Zo is er het grote ruimtebeslag door de tunnelmonden, de hoge onderhoudskost en dan zijn er, in vergelijking met het bovengronds verkeer, de beperkte uitwijkmogelijkheden in geval van een ongeval, een overstroming of bij brand. Bij dat soort onvoorziene omstandigheden zit meteen het hele verkeer vast.

Brokkeltunnels

Dat de tunnels veel geld kosten ondervond het gewest al in 2015, toen de tunnels in Brussel begonnen af te brokkelen. De renovatie van de Annie Cordy-tunnel bijvoorbeeld kostte maar liefst 500 miljoen euro.

Brussel Mobiliteit heeft daarom samen met de studiebureaus Stratec en Espaces Mobilités een verkennend onderzoek gedaan naar de toekomst van alle Brusselse tunnels. Het gaat om 29 tunnels voor een totaal van 12 kilometer.

Het onderzoek past verder in het gewestelijk mobiliteitsplan Good Move (2020-2030), dat een daling van het autoverkeer vooropstelt, en oplossingen vraagt voor tunnels die met een overcapaciteit te maken hebben.

De studie onderzocht voor elke Brusselse autotunnel vier scenario’s: een status quo, een aanpassing van de tunnel, een sluiting voor 2030 en een sluiting na 2030. De onderzoekers focusten tegelijkertijd ook op de financiële en maatschappelijke kosten en baten.

Voor de langste tunnels is het verdict simpel: voor en na 2030 is het beter om de tunnels te behouden.

Maar de studie stelt ook voor om vijf kortere en versleten tunnels op korte termijn te sluiten.

Stadsboulevard

Het gaat ten eerste om twee tunnels op de Louizalaan: de Vleurgat- en de Baljuwtunnel. Ze hebben volgens de studie maar een beperkt voordeel voor het autoverkeer, hebben een grote impact op de openbare ruimte en verdrukken de andere vervoermiddelen. Maar vooral: ze zijn duur. De Baljuwtunnel sluiten levert al gauw 42,5 miljoen euro op. De Vleurgattunnel sluiten nog eens 5,1 miljoen euro.

“Een stadsboulevard op die plek van twee keer twee rijvakken laat toe om fietspaden te maken en plaats te winnen voor de voetgangers,” zegt de studie.

Ook op de middenring kunnen twee tunnels dicht, zeggen de onderzoekers. Het gaat om Boileau en Georges Henri. De eerste tunnel heeft een grote impact op de openbare ruimte, terwijl er maar één verkeerslicht mee wordt vermeden. De sluiting van de tunnel levert 4,1 miljoen euro op. De sluiting van de Georges Henri-tunnel is een stuk complexer omwille van de onderliggende tramtunnel. Daarom zal die sluiting geld kosten. Zo’n 6,5 miljoen euro. Toch beveelt de studie aan om de tunnel te sluiten, omwille de voordelen voor de openbare ruimte. En omwille van het beperkte nadeel voor de doorstroming van het autoverkeer.

Rijtijdverlies

En dan is er nog de Woluwetunnel op de Woluwelaan. Ook die kan best dicht, zegt de studie. De tunnel is verouderd en de renovatie zal op termijn erg veel kosten. De tunnel heeft ook nauwelijks een toegevoegde waarde voor de doorstroming van het autoverkeer. De sluiting levert het gewest 15,8 miljoen euro op, zo berekenden de onderzoekers.

De studie berekende telkens ook het rijtijdverlies door de sluiting van deze tunnels. Het gaat bij de vijf tunnels slechts om enkele minuten op een relatief lang traject.

De studie keek bovendien ook voorbij 2030. Ook dan moet de sluiting van enkele tunnels overwogen worden, om dezelfde redenen: het brengt geld op en de impact op het autoverkeer is relatief beperkt. Het gaat dan bijvoorbeeld om de Madoutunnel. “Op lange termijn en met de verderzetting van de Good Move-plannen en het behoud van een grote bovengrondse capaciteit, zou de sluiting overwogen kunnen worden. Het is dan ook aangeraden om niet meer in de tunnel te investeren,” onderstrepen de onderzoekers.

Hetzelfde advies geven ze ook voor de Kunst-Wet-tunnel, de Naamsepoorttunnel, en de Tervurentunnel.