Persoons vindt dat renovatie de regel moet worden voor Brusselse bouwsector

Uit cijfers van Statbel bleek eerder deze week dat het aantal bouwvergunningen voor nieuwbouw in Brussel een dieptepunt bereikt heeft. Het kabinet van bevoegd staatssecretaris Ans Persoons (Vooruit) erkent de uitdagingen voor de sector, maar nuanceert. “Renovatie moet in de hoofdstad de regel worden, afbraak de uitzondering.”

In de eerste twee maanden van dit jaar werden slechts 250 vergunningen voor nieuwbouwwoningen uitgereikt. Een daling van 63 procent, vergeleken met dezelfde periode in 2024. Lorenzo Van Tornhaut, CEO van projectontwikkelaar Volus en gastdocent aan de KU Leuven, had het over een “alarmerende” trend.

Het kabinet van Brussels staatssecretaris Ans Persoons (Vooruit) erkent de uitdagingen voor de sector, maar pleit in één adem ook voor meer nuance. Zo valt een vergelijking qua huisvestingsbeleid tussen de verschillende gewesten complexer uit dan enkel de focus op het aantal nieuwbouwwoningen.

“De ruimtelijke realiteit is anders in Brussel”, duidt Persoons' woordvoerder Nils Quintelier. “In Vlaanderen of Wallonië is meer plek voor nieuwbouw, terwijl het aandeel beschikbare oppervlakte in Brussel veel schaarser is.”

In dat opzicht lijkt het dus logisch dat de Brusselse cijfers lager uitvallen.

Het kabinet-Persoons stelt daarom dat de stedenbouwkundige focus in Brussel nog meer moet verschuiven naar renovatie. “De kwalitatieve omvorming van bestaande gebouwen moet de regel worden, afbraak de uitzondering.”

Momentopname

Gekeken naar de cijfers van het aantal renovaties lijkt op het eerste gezicht nochtans ook een daling merkbaar. Zo werden in februari dit jaar 96 bouwvergunningen voor renovaties verleend. In dezelfde maand in 2024 bedroeg dat aantal nog 143.

“Je kan de situatie moeilijk beoordelen indien je je enkel op de eerste maanden van het jaar baseert”, zegt Quintelier. “Dat moet over een veel langere periode gebeuren. Uitschieters zijn er wel, maar we kunnen toch vaststellen dat het aantal renovaties in het algemeen vrij stabiel blijft.”

Hij voegt ook toe dat in de cijfers bestemmingswijzigingen en reconversies van bijvoorbeeld kantoren naar woningen niet worden meegerekend. “En dat is wel een speerpunt van ons stedenbouwkundig beleid” stelt Quintelier.

Ook is het mogelijk dat de cijfers slechts een momentopname weergeven. “Zowel de gewestelijke administratie als de 19 gemeenten verlenen vergunningen voor woonprojecten. Zowel urban.brussels als de 19 Brusselse gemeenten moeten dus cijfers aanleveren. Is er een vertraging bij de gemeenten, dan kan dat een vertekend beeld geven. Ook om die reden is het belangrijk om op langere termijn te kijken.”

Wetgeving

Een ander heikel punt dat Van Tornhaut aanhaalde, waren de vele commissies en adviezen die projecten moeten doorlopen om een vergunning te kunnen krijgen. “Veel projectontwikkelaars haken daardoor af”, klonk het eerder.

Een uitdaging die het kabinet van Persoons erkent. “De huidige procedures vragen heel wat stappen, zoals het inwinnen van adviezen via verschillende commissies, en ook de beroepsprocedures slepen soms eindeloos aan. Die procedures vragen om vereenvoudiging, zodat de vergunningsaanvragen sneller behandeld kunnen worden. We zijn hierin niet alleen: ook in Vlaanderen en Wallonië klinkt de roep om een vereenvoudiging van de procedures en regelgeving”, klinkt het.

De eerste aanzetten zijn intussen al gegeven. Zo worden, waar mogelijk, bepaalde procedures versoepeld of vergunningsvrijstellingen ingevoerd. Dat geldt voor ingrepen zoals de isolatie van daken en de plaatsing van zonnepanelen en warmtepompen. Sinds deze legislatuur is het ook mogelijk om online een stedenbouwkundige aanvraag in te dienen.

Maar voor bredere hervormingen dringt een grondige herziening van het Brussels Wetboek van Ruimtelijke Ordening (BWRO) zich op. Uit een externe evaluatie van de tekst bleek dat de regelgeving te complex is en de efficiëntie van de procedures verbeterd kan worden.

Al zal dat voer zijn voor de volgende Brusselse regering. Volgens het kabinet-Persoons moet de herziening van het BRWO een prioriteit zijn voor de volgende bestuursploeg, “zodat renoveren en bouwen in de hoofdstad efficiënter, coherenter, kwalitatiever en sneller kan verlopen.”