Stevent Brusselse formatie af op stroomschok? ‘Misschien moet Leisterh Paleis bellen'

Het gebakkelei rond de voorlopige twaalfden duwt de geblokkeerde Brusselse formatie nog verder in het slop. Uit sommige hoeken weerklinkt de nood aan een soort stroomschok. “Misschien moet formateur David Leisterh (MR) toch maar eens bellen naar de kabinetschef van de koning.”

De financiële donderwolk die boven het gewest hangt, baart niet alleen honderden Brusselse vzw’s kopzorgen. Ook bij de partijen die een nieuwe Brusselse regering op de been (zouden) moeten brengen, leiden de berichten van de voorbije dagen tot extra zenuwachtigheid – en nog nadrukkelijkere breuklijnen.

Ter herinnering: omdat er geen nieuwe regering in het zadel zit die de begroting voor 2025 kan opmaken, moet de ontslagnemende Brusselse regering vanaf januari terugvallen op voorlopige twaalfden om het gewest te besturen.

Dat betekent dat de ploeg van minister-president Rudi Vervoort (PS) vanaf de jaarwisseling elke maand een twaalfde van de begroting van het voorbije jaar ter beschikking krijgt. Het is de bedoeling om voorlopig enkel het noodbudget voor het eerste kwartaal van 2025 vast te leggen.

Dat budget mag niet hoger liggen dan de uitgaven van dit jaar, maar daar wringt het schoentje, bleek zondag. Het Rekenhof achterhaalde immers dat de bedragen in de voorlopige twaalfden van de regering in lopende zaken onverklaarbaar hoger liggen dan toegelaten. Dat komt volgens Vervoort onder andere door verzekeringen of leningen die aan het begin van het jaar betaald worden.

Uitstel stemming

Maar nu de aftredende Brusselse regering niet langer over een meerderheid beschikt in het Brussels Parlement – PS, Ecolo, Défi, Groen, Vooruit en Open VLD tellen 36 van de 89 zetels – is de goedkeuring van de voorlopige twaalfden afhankelijk van de steun van extra partijen. Anders dreigt chaos, waarschuwde de socialistische vakbond zondag. Het betekent onder meer “geen betaling van gezinsbijslagen meer, geen openbaar vervoer meer en geen afvalinzameling meer”.

Om steun te vinden, wordt in eerste instantie naar de grootste partij in het halfrond gekeken: de MR van formateur David Leisterh. Die hamert al maandenlang op financiële discipline en de nood aan een nieuwe regering om de Brusselse begroting weer op de rails te krijgen, maar zou nu moeten instemmen met te hoge voorlopige twaalfden.

“De begrotingssituatie wordt elke dag zorgwekkender en deze regering, die in lopende zaken handelt, lijkt dit niet te beseffen”, klonk het bij de Franstalige liberalen.

Ook bij CD&V, N-VA en Les Engagés weerklinkt kritiek op de begroting die de uittredende regering voorlegt. Die partijen vragen net zoals de MR uitstel van de stemming over de ontwerpordonnantie. Dat wordt donderdag beslist.

Lees verder onder de foto

‘Leisterh mee verantwoordelijk’

De discussies over de voorlopige twaalfden overschaduwen ondertussen de geblokkeerde Brusselse formatie. "Het lijkt erop dat Leisterh de aandacht hierop wil vestigen omdat de formatie hopeloos vastzit”, zegt een bron bij een Franstalige partij. “Nochtans is Leisterh zelf mee verantwoordelijk voor die voorlopige twaalfden: hij is al zes maanden formateur.”

Met het verzet van de MR, dat de voorbije dagen weliswaar afgezwakt lijkt, botsen de Franstalige liberalen ook opnieuw met de PS van ontslagnemend minister-president Vervoort, en dat terwijl beide partners al sinds 28 november niet meer on speaking terms zijn wat betreft de Brusselse formatie.

Sinds de aankondiging van een Nederlandstalige meerderheid met Groen, N-VA, Open VLD en Vooruit twaalf dagen geleden is er bovendien amper schot gekomen in de zaak. De reden is bekend: de PS wil niet aan tafel gaan met de N-VA. Voor Brussels PS-voorzitter Ahmed Laaouej zijn de Vlaams-nationalisten geen optie en hij lijkt niet van zijn lijn af te wijken.

Leisterh zette dan maar gesprekken op met enerzijds Ecolo en Défi en anderzijds CD&V. Of die een vervolg krijgen, is onduidelijk. BRUZZ verneemt dinsdag alvast bij Benjamin Dalle (CD&V) dat hij na zijn gesprek met Leisterh begin vorige week geen nieuwe uitnodiging heeft gekregen.

Paleis

De vraag is ook wat Leisterh zou bereiken met een nieuw rondje gesprekken: zowel Ecolo als Défi loopt net als de PS allesbehalve warm voor een entente met de N-VA. Daarbij verloren Ecolo en Défi de verkiezingen en gaven de Franstalige groenen al aan dat ze voor de oppositiebanken kiezen. Ook dat scenario lijkt dus ten dode opgeschreven.

Ondertussen wil men aan Vlaamse kant niet weten van een andere samenstelling van de Nederlandstalige coalitie onder druk van de PS.

“Daarbij: de meerderheid telt tien van de zeventien zetels. De N-VA inruilen voor CD&V – wat Open VLD bovendien niet ziet zitten – betekent een onwerkbare meerderheid van negen op zeventien zetels”, klinkt het bij een woordvoerder. “Dat element wordt weleens vergeten, maar zo’n krappe meerderheid is gewoon vragen om problemen.”

En zo blijft de Brusselse formatie een niet te kraken code. “Het is uitzichtloos”, besluit een Franstalige bron. “Er is een stroomschok nodig. Misschien moet Leisterh toch maar eens bellen naar de kabinetschef van de koning. Ik denk dat ze daar niet te verlegen zullen zijn om mee te helpen zoeken naar een oplossing.”

De koning speelt in principe alleen bij de federale regeringsvorming een rol. “Maar deze situatie is zo ongebruikelijk dat ze ook ongebruikelijke oplossingen vereist”, klinkt het.