Money time voor Leisterh: onderhandeling­en over begroting komen onder stoom

Met een fragiel akkoord over het begrotingskader op zak kan formateur David Leisterh (MR) het cruciale hoofdstuk in de onderhandelingen aansnijden. Vanaf vandaag buigen de zes partijen zich over de vraag van 1 miljard euro: de som aan besparingen en inkomsten die op het bord van de volgende Brusselse regering zullen belanden.

Na twee weken onderhandelen over het begrotingskader kwam zaterdagavond witte rook uit het hoofdkwartier van Open VLD in de Melssensstraat. De Vlaamse liberalen maakten na overleg bekend dat zij instemmen met het synthesevoorstel van formateur David Leisterh (MR) om tegen het einde van de legislatuur 750 miljoen euro te besparen en op zoek te gaan naar 250 miljoen euro aan verse inkomsten.

Volgens bronnen hadden MR, PS, Les Engagés, Groen, Open VLD en Vooruit twee dagen eerder al een akkoord kunnen vinden over dat vertrekpunt, maar de plenaire vergadering van donderdagnamiddag liep met een sisser af. “Het gaat hier voor geen meter vooruit”, liet een aanwezige onderhandelaar optekenen.

‘We staan alleen’

Daarom schakelde Leisterh vrijdag over op bilaterale gesprekken, wat meestal een veeg teken is. Uiteindelijk riep hij de zes partijen weer bijeen, maar vertrok Open VLD-onderhandelaar Frédéric De Gucht vroegtijdig – de kandidaat-partijvoorzitter had naar verluidt een bezoekje bij de lokale afdeling in Tongeren op de agenda staan.

Niet veel later stapten ook medeonderhandelaar Imane Belguenani en sherpa Dirk De Smedt de Solvay Bibliotheek buiten en kondigde Open VLD aan dat ze nog een dagje bedenktijd nodig hadden.

Zaterdag besliste de partij vervolgens om gewoon aan tafel te blijven zitten, maar liet ze wel verstaan dat andere partijen haar niet willen volgen in een orthodoxer besparingspad. “We zijn ambitieuzer voor Brussel, maar staan daarin jammer genoeg alleen", klonk het.

Interpretatieverschillen

Bij aanvang van de nieuwe vergadering tussen de zes partijen in het Brussels Info Place (BIP) maandag om 14 uur was al duidelijk dat er interpretatieverschillen bestonden wat betreft de verdeling van de begrotingsinspanning.

Zo spreekt Open VLD over 800 miljoen euro besparingen “die duidelijk moeten worden geïdentificeerd”, terwijl bijvoorbeeld Groen en de PS het hebben over 750 miljoen euro.

Uit socialistische hoek valt ook te horen dat de inkomsten niet op 250 maar op 350 miljoen euro zouden liggen: 200 miljoen structurele inkomsten, 100 miljoen terugverdieneffecten en nog eens 50 miljoen euro uit de vermindering van de rentelasten. Volgens een andere bron gaat het vlakaf over 250 miljoen euro aan nieuwe inkomsten dankzij belastingen.

Administratieve lasagne

Het lijdt dus geen twijfel dat er nog discussie bestaat over de contouren van het begrotingskader op het moment dat de onderhandelaars dieper duiken in de inhoud die achter de cijfers schuilgaat.

Daarbij is de grote slokop uiteraard de besparingsoefening van 750 tot 800 miljoen euro. Hervormingen van de Brusselse administratieve lasagne lijken over de partijgrenzen heen het belangrijkste raakvlak te vormen.

Die mogen zeker voor de liberale partijen ver genoeg gaan, terwijl het centrumlinkse blok van PS, Les Engagés, Groen en Vooruit de Brusselse structuren wil rationaliseren zonder naakte ontslagen en ook een rem wil zetten op bijvoorbeeld consultancykosten.

Ook het dossier van de dienstencheques zou op tafel liggen, want Brussel is nog niet afgestemd op de loonsverhoging die dienstenchequemedewerkers in Vlaanderen en Wallonië wel krijgen. Verder zouden volgens een bron ook grootschalige investeringen en projecten onder het licht gehouden worden nu de regering op zoek moet naar besparingswerven.

Ratingverlaging?

Na vrijdag worden de begrotingsonderhandelingen bovendien gekruid door een nieuwe rating van de kredietwaardigheid van het Gewest, waar in de avond duidelijkheid over zal komen. Ondanks de besparingsintenties lijkt een nieuwe ratingverlaging het meest voor de hand liggende scenario: het vorige verdict van kredietbeoordelaar Standard & Poor’s ging al gepaard met een ‘negatieve outlook’.

Mogelijk wordt een ratingverlaging voor de liberalen het moment om de druk op te voeren aan de onderhandelingstafel en extra besparingen af te dwingen. De PS voelt zich dan weer gesterkt door haar resultaat in de recentste peiling, waar de socialisten de MR zowel in Wallonië als Brussel achter zich lieten – een detail dat ook bij onderhandelingen in de achtergrond speelt, net zoals het oplaaiende conflict tussen MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez en PS-voorzitter Paul Magnette. Bouchez beschuldigt linkse partijen van aanzetten tot politiek geweld terwijl Magnette zegt dat extreemrechts zich manifesteert binnen de MR.

“De sfeer aan tafel is niet geweldig”, zegt een Franstalige betrokkene. “Dit is een verstandshuwelijk, we gaan richting een regering van regionale eenheid.”

Ondertussen blijft er ook onvrede bestaan over de keuze van Open VLD om CD&V aan de kant te schuiven, met het fiat van de MR. Dat Benjamin Dalle (CD&V) nog zou terugkeren op het formatieschaakbord lijkt ondenkbaar, waardoor grondwettelijke uitwijkmogelijkheden om een Brusselse regering te vormen zonder Nederlandstalige meerderheid steeds aannemelijker worden.