Verougstraete over formatieknoop: 'Mission impossible? Dan krijg ik extra goesting'

Van succesvol ondernemer en partijvoorzitter tot de man die de Brusselse formatieknoop ontwart? Yvan Verougstraete (Les Engagés) hoopt als ‘facilitator’ de baan vrij te maken voor een langverwachte Brusselse regering. “Het is vijf na twaalf”, zegt hij in een gesprek met BRUZZ.

Op vrijdag 11 juli wandelt MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez op een zonovergoten Grote Markt in strakke tred naar het Brusselse stadhuis, om er als een van de weinige Franstalige kopstukken de speeches rond de Vlaamse feestdag bij te wonen. Wanneer de verzamelde pers naar de Henegouwenaar snelt, duurt het niet lang voordat Bouchez – zoals het Bouchez betaamt – een doorbraak in de Brusselse formatie aankondigt. Zijn “creatieve oplossing” valt enkele dagen later echter al in duigen.

Interpretatieverschillen en communicatieve onvoorzichtigheid liggen - om het voorzichtig uit te drukken - aan de basis van de mislukking, maar eigenlijk valt veel terug te leiden tot de breuklijn die de formatie al 14 maanden in haar greep houdt. De PS wil niet met de N-VA aan tafel zitten, Open VLD wil niet zonder de N-VA in een regering stappen.

‘Niet achteroverleunen’

Sindsdien staat de regeringsvorming on hold. MR-kopstuk David Leisterh laat bij de start van het zomerreces wel verstaan dat de contacten zouden blijven lopen, maar geen enkele protagonist verwacht beweging in de formatie.

Ondertussen maken vier partijen van de luwte gebruik om naar elkaar toe te groeien: Les Engagés, Groen, Vooruit en CD&V. “We hebben met elkaar samengezeten vanuit een bewustzijn dat we de zaken niet zomaar op hun beloop kunnen laten”, zegt Les Engagés-voorzitter Yvan Verougstraete in een gesprek met BRUZZ.

“Er was geen piste meer, alles zat geblokkeerd. Maar dat betekent niet dat we kunnen achteroverleunen, wetende hoe catastrofaal de toestand van het Brussels gewest is op het vlak van financiën, veiligheid en netheid.”

Middenveld

Les Engagés, Groen, Vooruit en CD&V stonden de voorbije weken meermaals in contact om mogelijke scenario’s te bespreken die de formatie weer aan de praat moeten krijgen. Uiteindelijk viel de beslissing om Verougstraete als ‘facilitator’ aan te duiden woensdag pas, beweert de Brusselaar.

Nochtans ging hij zelf eerder al op de koffie bij sleutelspelers uit het Brusselse middenveld. “Vakbonden, ondernemersorganisatie Beci, verschillende administraties en mensen uit de financiële wereld”, klinkt het.

“Eigenlijk halen die vaak dezelfde prioriteiten en uitdagingen aan voor Brussel. Ik ga daar nu niet over uitweiden, maar ik denk dat iedereen die met onze stad begaan is, wel kan raden over welke zaken het dan gaat.”

'Nieuwe dynamiek’

Die inhoud moet nu de kern vormen van de missie van Verougstraete. Dat doet denken aan de poging van de MR in de lente, toen de Franstalige liberalen met hun beleidsverklaring zieltjes hoopten te winnen. “Maar dat was een MR-tekst. Wij willen naar een tekst gaan die door een meerderheid gedragen wordt.”

“Eerst naar een meerderheid zoeken, heeft geen zin meer. Er zijn de voorbije veertien maanden allerlei pogingen ondernomen, maar geen enkel initiatief heeft een Brusselse meerderheid opgeleverd die rond de tafel gaat zitten om te onderhandelen”, beseft Verougstraete.

“Nu willen we een nieuwe dynamiek op poten zetten vanuit het centrum. Daarom hebben we met deze vier partijen de koppen al bij elkaar gestoken om het over onze inhoudelijke prioriteiten te hebben, zodat we al een evenwichtig startpunt hebben.”

Zo verbinden Les Engagés, Groen, Vooruit en CD&V hun lot in feite aan elkaar. Via bilaterale gesprekken met alle partijen (behalve Vlaams Belang) volgende week maandag, dinsdag en woensdag wil facilitator Verougstraete nagaan welke partijen die startnota mee willen aanvullen. “Eerst de inhoud, dan zien we welke partijen in de meerderheid belanden.”

'Geesten rijpen’

Tegelijkertijd erkent Verougstraete dat zowel de MR als de PS deel moeten uitmaken van een nieuwe Brusselse regering. “Maar met een van die twee partijen dit initiatief mee opbouwen, zou niet verstandig zijn.”

Toch is hij zich er ook van bewust dat het veto van de PS tegen de N-VA en de positie van Open VLD-kopman Frédéric De Gucht ten gunste van de N-VA niet lijken te veranderen. Zijn poging dreigt dus op dezelfde hindernissen te botsen die de Brusselse formatie al 431 dagen doen spaaklopen.

“Nee, die problemen zijn niet plots van de baan. Dat weet ik. In de Franstalige pers heeft men het al over een mission impossible”, lacht Verougstraete. “Wel, dan krijg ik net extra goesting.”

“Ik denk dat iedere betrokkene wel weet hoe urgent de situatie is. Misschien heeft de zomervakantie de geesten doen rijpen. Dat het initiatief vanuit het centrum komt en niet door de MR of de PS gedragen wordt, is volgens mij een belangrijke wending.”

'Deuren openen’

Er bestaan ook parallellen met de informatieronde die Les Engagés en Groen in het voorjaar op touw zetten. Christophe De Beukelaer (Les Engagés) en Elke Van den Brandt (Groen) schoven toen een meerderheid met beide partijen aangevuld met MR, PS, Open VLD, Vooruit en CD&V naar voren. Maar De Gucht hield het been stijf en wou niet aan tafel zonder de N-VA.

Verougstraete lijkt nu al te anticiperen op zo’n obstakel. Hij mikt op een evenwichtige startnota mét een meerderheid tegen het einde van volgende week, maar wil als dat niet lukt de inhoudelijke gesprekken evenzeer voortzetten met potentiële coalitiepartners.

“Een solide regering met een dubbele meerderheid is het doel”, zegt hij. “Maar ik wil alle opties onderzoeken. Het is mijn job om deuren te openen, niet om ze gesloten te houden." Of een minderheid in een van de taalgroepen met een soort gedoogconstructie dus tot de opties behoort? "Ja.”

Ahidar

Zo lijkt een piste langs Nederlandstalige kant waar Groen, Vooruit en CD&V op gedoogsteun kunnen rekenen van Team Fouad Ahidar weer een theoretische optie. Toch geeft Verougstraete zelf al meteen aan dat zijn eigen partij niet met Ahidar in zee wil gaan, net zoals dat het geval is voor de liberalen.

“Nee, als voorzitter van Les Engagés geloof ik niet in een meerderheid met Team Fouad Ahidar. Maar nu heb ik mijn pet van facilitator op. Ik ga ook de PTB/PVDA uitnodigen, al zal ik ook niet met die partij besturen. Omdat ik nu een neutralere rol ga vervullen, praat ik met die partijen.”

Druk op Open VLD?

Realistischer dan een rol voor Ahidar lijkt een scenario waarin de zes partijen die ook in maart rond de tafel zaten waarvan De Gucht wegliep, elkaar opnieuw vinden. In tegenstelling tot die fase kunnen MR, PS, Les Engagés, Groen, Vooruit en CD&V in deze formule wel al inhoudelijke onderhandelingen aangaan en zo de druk op Open VLD verhogen om toch de coalitie te vervoegen zonder de N-VA.

“Daar ga ik niet op ingaan”, aldus Verougstraete. “Over een week zullen we meer weten. Het mag snel gaan, want het is vijf na twaalf.”