68 zelfmoordpogingen in één jaar in de asielcentra

Het aantal asielzoekers dat een wanhoopsdaad onderneemt, gaat in stijgende lijn. Lange wachttijden, complexe procedures, meer geweld in de opvangcentra en overbezetting kunnen bijdragen tot depressies en psychisch lijden, zeggen experts. Dat schrijven de Mediahuiskranten maandag.

Sinds 2017, het jaar waarin Fedasil de cijfers over zelfmoordpogingen in de asielcentra begon bij te houden, verdriedubbelde het aantal asielzoekers dat geen uitweg meer zag. In de centra in Vlaanderen steeg het aantal wanhoopsdaden van 12 in 2017 naar 38 in 2021, in Wallonië van 9 naar 30, meer dan drie keer zoveel - de cijfers omvatten ook de pogingen tot zelf­doding.

Ook het aantal gevallen van zelfverminkingen is in die ­periode meer dan verdubbeld. Dat blijkt uit cijfers die Kamerlid Theo Francken (N-VA) opvroeg bij het ­kabinet van staatssecretaris voor Asiel & Migratie Sammy Mahdi (CD&V).

'Geen conclusies trekken'

Het onderwerp blijft delicaat, schrijft De Standaard. Een vraag van de krant aan het kabinet-Mahdi over het aantal zelfmoordpogingen in de asielcentra bleef eerder onbeantwoord. In een schriftelijke reactie relativeert de woordvoerster van Fedasil de ­cijfers sterk. "Voor het startjaar 2017 ontbreken er vier maanden, waardoor die cijfers niet representatief zijn."

Volgens Fedasil is het ook "onmogelijk om conclusies te trekken op basis van absolute cijfers". Het totale aantal bewoners van het ­opvangnetwerk is in die ­periode gestegen van 17.788 naar 27.676 mensen, bijna 10.000 meer dus. "Op basis hiervan is het on­mogelijk om te stellen dat er een stijging is, laat staan een spectaculaire stijging", zegt Mieke Candaele van ­Fedasil.

Toch is het aantal incidenten over die periode sneller ­gestegen dan het aantal asiel­zoekers. In 2020, toen er door de pandemie minder aanvragen werden ingediend, bleef het aantal zelfdodingen stijgen in de Vlaamse centra, in de Waalse daalde het lichtjes.

Depressies

Verschillende factoren spelen een rol, maar de lange wachttijden ­wegen op de psyche van de bewoners, zegt Thomas Pelseneer, verpleger bij het mental-healthteam van Artsen Zonder Grenzen, dat sinds 2017 mee instaat voor de ­psychische zorg van sans-papiers en asielzoekers. Meer dan 20.000 mensen wachten op een beslissing.

"De laatste maanden zien we dat bijna al onze patiënten depressief zijn. Een iemand heeft zichzelf in brand gestoken voor de deuren van het Klein Kasteeltje in de kerstperiode. Een man uit Afghanistan heeft zich na een negatieve beslissing uit het raam geworpen," zegt Pelseneer.

Wie met vragen zit over zelfdoding, kan terecht bij de Zelfmoordlijn op het gratis nummer 1813 en op www.zelfmoord1813.be.