Het 46 meter hoge vrijheidsbeeld op Liberty Island (VS) - 93 meter als de sokkel wordt meegeteld - werd gemonteerd en ingehuldigd in 1886. Het kwam er als staatsgeschenk van Frankrijk per schip in kisten aan, nadat Frédéric Bartholdi het in 1884 had afgewerkt.
© Jean-Marie Binst
Jouw vraag
JOUW VRAAG. Waarom kwam er een vrijheidsbeeld op Hotel Métropole?
Replica’s en varianten van het vrijheidsbeeld zijn er genoeg te vinden: van Lviv (Oekraïne), Arraba (Israël) en Bahria (Pakistan) tot Taipei (Taiwan) en Adelaide (Australië). Maar het beeld op het Hotel Métropole is helemaal geen vrijheidsbeeld. Daarmee is de kous niet af. Over het pronkerig gedecoreerde café (uit 1890) en naburige hotel (1894) Métropole aan het De Brouckèreplein hebben we wel andere weetjes te delen.
"Waarom kwam er een vrijheidsbeeld op Hotel Métropole en kwam het er voor of na dat van New York?"
De Triomferende Vooruitgang
De godin met sterrenkroon op het dak doet wel enigszins denken aan Lady Liberty, maar ze is jonger. Ze maakt deel uit van de beeldengroep De Triomferende Vooruitgang. Het werk symboliseert de overvloed en de vrede, gebaseerd op het economische leven dat zijn oorsprong vindt in het (toenmalige) vertrouwen in het heden en de toekomst. Allemaal elementen, die samen met het geloof in de mens en de wetenschappelijke en industriële evolutie, een referentie vormen naar het juveniele en enthousiaste België.
De triomfantelijke allegorie viert wellicht onrechtstreeks ook de vooruitgang van de bouwheer van het hotel, de bierbrouwersfamilie Wielemans uit Vorst. Zij wil met haar café Métropole als imposant, chic-burgerlijk etablissement tonen dat ze goed boert. De Franse architect Alain Chambon mocht er met marmer uit Namibië zijn gang gaan, van Franse renaissancestijl tot empirestijl.
© J Decrolly
| Het centrale beeld droeg een tijd vleugels, zo leerde het restauratie-onderzoek en de staalplaten kroon kreeg er verlichting bij.
Zink
Maar terug naar het dak. In 2012 liet de eigenaar de beeldengroep naar beneden halen. En dat bleek dringend nodig, want het monument kon elk moment aan diggelen vallen. In de voorstudie tot restauratie (2009) van Françoise Urban en Marianne Decroly, lezen we dat het beeld van Brusselaar Jean-Philippe De Haen (1831-1900) uit geassembleerde stukjes zink is gemaakt.
Onderzoek van zes verflagen laat zien dat er eerst een beigeroze kleur op zat. Later werd de eindlaag gebroken wit, wat na de restauratie ook het geval is. Medailleur en beeldhouwer De Haen gebruikte een (toen) modern, licht te verwerken materiaal: zink. Van 1850 tot 1900 was dat ‘in’, maar nadien raakte zink voor buitentoepassingen in onbruik, omdat het niet duurzaam is in ons klimaat.
Op een gewapende betonsokkel van 380 bij 150 cm, staat de beeldengroep als kers op de hoteltaart. Vier meter hoog is de groep. Links zit de Overvloed, met de hoorn. Rechts zit de Vrede, met een olijftakje, een bloemenkrans en een duivennest in de helm van Athena. In het midden staat vrouwe Vooruitgang. Zij draagt een puntige kroon in staalplaat (waar later verlichting in verwerkt wordt).
Mogelijk is de kroon geïnspireerd op Lady Liberty, maar de historici bevestigen het niet. De Vooruitgang draagt twee essentiële ontdekkingen van die tijd, een schroef (van het stoomschip) en een bliksemschicht (verwijzend naar elektriciteit). Haar vleugels blijken later te zijn toegevoegd, maar ook afgevallen.
© Jean-Marie Binst
Restauratie
Maar na ruim een eeuw, en vooral door luchtvervuilingsfactoren, heeft de allegorie te maken met erosie. De bedekking in koper verweert. De naden tussen de geassembleerde stukken zink beginnen te lossen. En een algehele corrosie zet zich door, met gaten tot gevolg.
Tijd om het hele gevaarte naar beneden te halen in 2012, te restaureren en terug te plaatsen in 2017. Alles onder het toeziend oog van architect-restauratiespecialist Hervé Vanden Haute.
Op dit moment legt Vanden Haute de laatste hand aan de restauratie van een ander stuk erfgoed: de beschermde hotellift. Die zal eerstdaags weer in al zijn praal en glorie op en neer gaan. Uit sterker materiaal dan het beeld, gelukkig maar.
VOLGENDE WEEK: Waarom zit ik op sommige tramlijnen enkel in oudere modellen?
BIG CITY: stel zelf je vraag
Elke week gaat BRUZZ met Big City op zoek naar antwoorden op jouw vragen over Brussel. Vragen allerhande over jouw stad stel je online aan de redactie. De vraag met de meeste voorkeuren wordt onderzocht en beantwoord.
Ook een vraag over Brussel? Zet onze journalisten aan het werk en stel je vraag in Big City.
Big City
Zet onze journalisten aan het werk en stel ons jouw vraag over Brussel. De populairste vragen van de BRUZZ-gebruikers worden beantwoord in een reportage op een of meerdere BRUZZ-kanalen.
Lees meer over: Brussel-Stad, Samenleving, Big City, Hotel Métropole, vrijheidsbeeld, Frédéric Bartholdi
Fijn dat je wil reageren. Wie reageert, gaat akkoord met onze huisregels. Hoe reageren via Disqus? Een woordje uitleg.