Burgerinterpellatie over herontwikkeling Noordwijk: ‘Herhaling van Manhattanplan’

Woensdagavond vindt een burgerinterpellatie plaats tijdens de gemeenteraad van Schaarbeek over de plannen met het CCN-gebouw aan het Noordstation. BRAL, Inter-Environnement Bruxelles en buurtbewoners stellen zich vooral vragen bij de plannen om het BBP te wijzigen. “Dat lijkt een cadeau aan privéontwikkelaars.”

Aan het Noordstation zijn de sloopwerken van het voormalige gebouw van het Communicatiecentrum Noord (CCN) volop aan de gang. In 2019 verkocht het Gewest het pand voor zo’n 60 miljoen euro aan Atenor, AG Real Estate en AXA, vastgoedontwikkelaars uit de privésector. In de herfst van 2021 kregen Atenor en AG Real Estate alle aandelen in handen.

Wat precies in de plaats komt van het CCN-gebouw, is nog onduidelijk, maar vorige zomer berichtte BRUZZ al over de bouwvergunning die toen werd ingediend. Zo zouden er vier torens van 110 meter komen, goed voor 20 à 30 verdiepingen, en wordt er flink wat bijgebouwd. De kantooroppervlakte stijgt van 79.000 naar 92.000 vierkante meter, de winkelruimte wordt meer dan verdubbeld (van 3.200 naar 8.000 vierkante meter) en woningen zijn goed voor 50.000 vierkante meter.

‘Bruisende en gemengde wijk’

Die bouwvergunning strookte niet met het bijzondere bestemmingsplan (BBP) van het betrokken gebied. Dat zijn voorschriften die de gemeente Schaarbeek jaren geleden heeft vastgelegd over het gebruik van de ruimte.

Opvallend: de gemeente diende eind oktober, dus na de vergunningsaanvraag, zelf een aanvraag in om het bestemmingsplan te wijzigen. “Het project was een opportuniteit om na te denken over een nieuw reglementair kader voor de wijk. Die heeft niet alleen betrekking op de plannen met het CCN-gebouw, maar ook voor toekomstige projecten”, zegt het kabinet van Schaarbeeks burgemeester Cécile Jodogne (DéFi).

Ook bij het kabinet van staatssecretaris voor Stedenbouw Pascal Smet (one.brussels-Vooruit) klinkt hetzelfde: “De doelstelling is om van de Noordwijk een bruisende en gemengde wijk te maken met meer publieke ruimte. De drie omliggende pleinen (het Noord-, Simon Bolivar- en Solvayplein, red.) worden daar ook in geïntegreerd. Zowel qua toegelaten activiteiten als qua dichtheid laat het huidige bestemmingsplan niet toe om dat project mogelijk te maken.”

Als de wijzigingen worden goedgekeurd, wordt de perimeter van het bestemmingsplan uitgebreid, zodat het Noordstation en het CCN-gebouw daaronder zullen vallen. In 2020 wijzigde het Gewest ook al het Gewestelijk Bestemmingsplan (GBP), dat toeliet om op het Noordplein voor het CCN-gebouw te bouwen. Volgens de regering stond het perceel foutief ingeschreven als ‘weg’, terwijl dat bedoeld was als ‘administratieve zone’.

“Dat lijkt eerder een cadeau aan de privéontwikkelaars dan aan de buurtbewoners”, zegt Benjamin Delori van BRAL, de beweging die zich inzet voor een duurzaam Brussel. “Wij vragen ons af of de dichtheid, die veel hoger is dan wat de huidige stedenbouwkundige regels toestaan, achter gesloten deuren is besloten tussen publieke en private actoren bij de verkoop van het CCN.”

Manhattanplan

Arnout Pauwels, die in de Amelinckxwoontoren naast het Solvayplein woont, noemt de plannen een "onverantwoorde verdichting van de buurt".

“Hier is al weinig zonlicht en groene ruimte. Op twintig meter van mijn gevel komt een muur van 110 meter, die een gigantische schaduw zal werpen op de andere woningen”, zegt hij.

“Daarnaast zie ik niet in waarom er zoveel extra kantoorruimte nodig is”, aldus nog Pauwels. “Dat staat haaks op de vergissingen die in het verleden gemaakt zijn bij het Manhattanplan (project uit de jaren 60 in de Noordwijk waar residenties met de grond gelijk werden gemaakt om er kantoorruimte te bouwen, red.). Het lijkt eerder of hier een vastgoedoperatie heeft plaatsgevonden waar het Gewest het CCN-gebouw zo duur mogelijk verkocht heeft aan privéontwikkelaars die alleen maar uit zijn op winst.” Wat de wijk volgens Pauwels wel nodig heeft, is “een project dat de leefbaarheid bevordert en niet in eerste instantie een rendabel vastgoedproject is”.

Tijdens de commissie Territoriale Ontwikkeling afgelopen maandag gaf Smet toelichting bij die oppervlaktestijging voor kantoren: “Er is meer kantoorruimte nodig, maar vooral kantoren van hoge kwaliteit die niet alleen Belgische maar ook internationale bedrijven aantrekken die willen investeren in die ruimte.”

De wijziging van het BBP is nog in openbaar onderzoek. Binnenkort stemt Schaarbeek daarover, maar een exacte datum kon het kabinet-Jodogne woensdag nog niet bevestigen aan BRUZZ.