Nieuw project Rijksadministratief Centrum verbindt boven- met benedenstad

De site van het Rijksadministratief Centrum aan de Brusselse Pachecolaan zal de komende jaren grondig veranderen. Projectontwikkelaars hebben een nieuwe bouwvergunning aangevraagd om appartementen, winkels en een school te bouwen, vernam BRUZZ. Ook de openbare ruimte wordt aangepakt: er komen verschillende verbindingen tussen de Congreskolom en de benedenstad. Het ontwerp is van Zwitser Max Dudler.

Het Rijksadministratief Centrum met de Financietoren is een opmerkelijk gevolg van de aanleg van de Noord-Zuidverbinding. Door de massale sloopwerken voor de spoortunnel kwam veel grond vrij in het stadscentrum om na de oorlog een modernistisch kantorencomplex te bouwen. Architectuurhistorisch interessant, maar het RAC is ook een ondoordringbaar eiland in een min of meer organische stad.

De grote vlakte van het RAC is een obstakel van 500 meter lang voor wie van de Congreskolom naar de Pachecolaan wil wandelen. Langs die laan loopt immers een lange betonnen muur met inritten voor een parking. Die doodse muur verdwijnt grotendeels in het bouwproject van promotoren Immobel en Skyline Europe.

Doel: verbinden

De structuur van het RAC is helemaal herdacht en moet leiden tot meer passage. "We willen de plek vooral levendiger maken," zegt projectontwikkelaar Rob Ragoen. "Vandaag ontbreekt er een beetje een functie en een doel op de site. Wij willen het een betekenis geven, en dat doen we door verbindingen te creëren tussen de boven- en de benedenstad en 2,5 hectare publieke ruimte aan te leggen."

Zo wordt de blinde muur van de parking een stukje naar achter geschoven en komen er grote trappen en een lift aan de Pachecolaan, met aan de voet ervan een klein pleintje. De trappen leiden naar een ander plein op de esplanade van het RAC, en dat plein komt dan weer uit aan de Congreskolom. "De wijk van het Koninklijk Circus wordt zo opnieuw verbonden met de wijk van het Martelarenplein," voegt Ragoen toe.

Er komt ook een noord-zuidverbinding tussen de esplanade en de Oratoriënberg, waar het nieuwe hoofdcommissariaat van de politiezone Brussel-Hoofdstad-Elsene komt. De geometrische Pechèretuin wordt heraangelegd en moet een park voor de nieuwe bewoners en mensen uit de buurt worden. (Lees verder onder de afbeelding.)

Levendigheid gezocht

Passage moet dus een levendige buurt maken van de site. Maar ook de doodse Pachecolaan is een probleem. Dat wordt opgelost door appartementsgebouwen met winkels te laten doorlopen tot aan die laan. De onderste verdiepingen, de zogeheten plint, krijgt een publieke functie met buurtwinkels of cafés. Dat zorgt voor menselijke aanwezigheid, de bevreemdende laan wordt daardoor een iets normalere stedelijke weg.

"De ingangen naar de appartementen worden verspreid over de hele site, en we zorgen dat er op elk deel van de site iets gebeurt, om overal passage te krijgen," zegt projectverantwoordelijke Ragoen. Er komt ook een school met een grote sportzaal, die buiten de uren gebruikt zou kunnen worden door verenigingen.

Een derde van de appartementen worden zogeheten geconventioneerde woningen, dat zijn betaalbare koopwoningen.

Kritiek

Het project werd grondig aangepast nadat een eerder ontwerp (zie de onderstaande afbeelding) zorgde voor een storm van kritiek en terug naar de tekentafel moest. "We zijn gaan samenzitten met verschillende overheden en bouwmeester Kristiaan Borret," zegt projectverantwoordelijke voor Immobel Rob Ragoen. "Dat heeft geleid tot een nieuw ontwerp dat een grote verbetering is ten opzichte van het vorige, we geven dat zeker toe. We proberen nu beter te doen dan vroeger."

Het draagvlak voor dat nieuwe ontwerp moet dus groter zijn. Het werd getekend door het Duits-Zwitserse bureau Max Dudler. Brusselaar Bas Smets ontwierp de publieke ruimte. Ook de architecten van het vorige ontwerp, Jaspers-Eyers en Archi2000, blijven betrokken bij de uitvoering.

De bouwvergunning is aangevraagd, en de ontwikkelaars hopen eind 2019 te kunnen starten met de werken.