Rechter Denis Goeman: ‘Gerechtsbodes zijn de vergeten mensen van de rechtbanken'

Denis Goeman is rechter bij de Franstalige rechtbank van eerste aanleg in Brussel en geeft tweewekelijks in zijn column een unieke inkijk in de wereld van de Brusselse justitie.

Ik had het genoegen om onlangs een van mijn collega’s van de Franstalige correctionele rechtbank van Brussel tegen het lijf te lopen – een collega bovendien met een elegante voornaam, want ook hij heet Denis. Ik ken de magistraat in kwestie al vele jaren. Nog vóór hij mijn directe collega werd, heb ik jarenlang voor hem gepleit toen ik strafpleiter was, en later heb ik in de kamer die hij voorzit nog het woord genomen toen ik substituut van de procureur des Konings was.

Tijdens die ontmoeting vertelde hij me dat hij sinds september deze column regelmatig leest, en hij vroeg naar het onderwerp van de volgende bijdrage. Ik moest bekennen dat ik het nog niet wist. Toen gaf hij me een schitterend idee. Hij zei: “Waarom schrijf je niet over onze vrienden, de gerechtsbodes – de vergeten mensen van de rechtbanken?” Een uitstekende suggestie, omdat het mij de gelegenheid geeft om even bij te praten over onze oudere kameraden van de zittingen.

Dus ja, ik zal het hebben over de gerechtsbodes. Ze heten Agathe, Arlette, Bernard, Bertrand, Daniel, Willy, Henri … Ze zijn tussen de 65 en soms wel 80 jaar oud.

Terwijl ze van een rustige, welverdiende oude dag zouden kunnen genieten, kiezen ze ervoor om ’s ochtends vroeg op te staan, op tijd aan de poorten van het gerechtsgebouw te wachten, naar de griffie te gaan, tientallen dossiers uit de vakken te halen die toebehoren aan de kamer van de rechtbank waarvoor ze verantwoordelijk zijn, en die op grote karren te laden die ze tot in de rechtszaal duwen. Daar rangschikken ze de dossiers, zodat ze klaarliggen voor de rechters.

In correctionele zaken bellen ze daarna naar de politiedienst in het gerechtsgebouw om te weten of de gedetineerden voor de zitting al zijn aangekomen (wat bijna nooit het geval is, waardoor ze de hele voormiddag verschillende keren moeten bellen). Een tiental minuten voor de zitting begint, openen ze de deuren van de zaal en noteren ze de aanwezigen, zodat het verloop van de zitting ordelijk kan verlopen.

Het zijn ook de gerechtsbodes die noteren welke advocaten tussenkomen, eventueel met hun telefoonnummer, zodat ze hen kunnen bereiken wanneer hun zaak aan de beurt is. Aan het einde van de zitting sorteren ze de dossiers opnieuw en brengen ze sommige terug naar de griffie, vóór ze eindelijk kunnen genieten van een welverdiende lunchpauze.

Gerechtsbodes zijn de eerste mensen met wie rechtzoekenden in contact komen wanneer ze een rechtbank binnenstappen. Ze worden betaald met een habbekrats (een paar duizend euro per jaar), maar ze doen het niet voor het geld, maar om zich nuttig te maken – om zowel de rechtzoekenden als de magistraten te helpen. Agathe, Arlette, Bernard, Bertrand, Daniel, Willy, Henri … zijn onmisbaar voor het goede verloop van Justitie.