Rechter Denis Goeman: 'Gevoel van straffeloosheid is moeder van alle ondeugden'

Denis Goeman is rechter bij de Franstalige rechtbank van eerste aanleg in Brussel en geeft tweewekelijks in zijn column een unieke inkijk in de wereld van de Brusselse justitie.

Hoe ziet een gemiddelde werkdag van een rechter eruit? Die vraag krijg ik soms. Wel, mijn dag begint rond 8.30 uur, wanneer ik bij het gerechtsgebouw aankom en meteen voor de eerste – en zeker niet de minste – uitdaging sta: een parkeerplaats vinden. Al jaren worden de hellingen van het Justitiepaleis, eigenlijk voorbehouden aan leden van de rechterlijke orde, in werkelijkheid ingepalmd door wagens van buurtbewoners, bezoekers van allerlei slag of dagjestoeristen …

Blijkbaar is het te riskant om de slagboom te herstellen, want die zou onmiddellijk weer kapotgemaakt worden door een of andere vandaal. Verzinkbare paaltjes plaatsen blijkt te ingewikkeld. Tussen ons gezegd en gezwegen: hoeveel uren (of zelfs minuten) zouden nodig zijn om de parking van de parlementsleden te beveiligen als bij hen ooit een gelijkaardig probleem opduikt?

Deze ochtend heb ik geluk: er komt na amper tien minuten wachten een plaats vrij. Ik begin mijn correctionele zitting met een paar minuten vertraging, maar dat heeft nauwelijks echte gevolgen, aangezien de drie gedetineerden van wie ik de dossiers moet behandelden nog niet in het Paleis zijn aangekomen. Ah ja, ik vergat te zeggen: het is al maanden (eigenlijk al jaren) zo dat de gedetineerden, die volgens de regels om 8.30 uur op het Poelaertplein moeten aankomen, niet op tijd worden overgebracht.

Ik probeer in de tussentijd andere zaken te behandelen. De eerste “klant” van de gevangenis van Haren arriveert uiteindelijk rond 10.30 uur. De tweede zal rond 12.00 uur aankomen en de derde wordt helemaal niet overgebracht, wat leidt tot uitstel van zijn dossier en dus tot een verdere toename van de gerechtelijke achterstand.

Rond 13.30 uur besluit ik de zitting te schorsen en snel een hap te eten in het selfservicerestaurant van het paleis. Pas wanneer ik voor de gesloten deur sta, besef ik dat het inderdaad net is gesloten, omdat het niet langer voldeed aan de normen van het FAVV, het Federaal Agentschap voor de veiligheid van de voedselketen.

Is het de schuld van het lieve ratje dat vorige week het karton van een dossier in mijn bureau zat op te knabbelen? Ik weet het niet.

De namiddag is traditioneel voorbehouden om vonnissen te schrijven, en ik ben bijzonder getroffen bij de analyse van een dossier waarin ik vaststel dat de beklaagde in 2022 was veroordeeld voor feiten van drugshandel tot een werkstraf van 200 uur, en dat zijn straf nu pas wordt uitgevoerd. Drie jaar later … het mag dan ook niet verbazen dat de betrokkene opnieuw werd vervolgd voor nieuwe feiten van drugshandel, zo valt te lezen in zijn dossier. Het gevoel van straffeloosheid: de moeder van alle ondeugden.

18 uur: tijd om naar huis te gaan. De nacht is gevallen over het Justitiepaleis.