Moeilijke zomer voor Brusselse horeca: 'Klanten blijven weg door onveiligheidsgevoel'

Ondanks een lichte stijging van het aantal hotelovernachtingen, was het voor de Brusselse horeca geen topzomer zegt sectorfederatie Horeca Brussel. Hoewel er meer internationale toeristen de hoofdstad bezochten, gingen minder Belgen op café of restaurant. "Steeds meer klanten beperken zich tot een hoofdgerecht.”

Op uitgebreide cijfers is het nog wachten omdat het huidige trimester nog loopt, maar de eerste tendensen van de voorbije twee zomermaanden leken positief. Het aantal hotelovernachtingen zou gestegen zijn tegenover de zomer van 2024 en er zijn meer mensen aan het werk in de horeca dan vorig jaar. Die statistieken geven volgens Horeca Brussel echter een vertekend beeld.

“Op basis van die twee elementen zou je denken dat het een goede zomer was, maar dat is fout,” zegt vicevoorzitter van Horeca Brussel David Debin. “We zagen bijvoorbeeld meer faillissementen dan dat er nieuwe zaken zijn geopend. Globaal genomen voelen we aan dat de situatie negatief is.”

Voor het toenemend aantal faillissementen wijst Debin naar de winstmarges. Die blijven zakken. “Het gaat om een daling met tien procent. De werkkrachten blijven duurder worden – denk aan de dubbele index in de horeca – net als de energie en grondstoffen, terwijl de verkoopprijzen amper gewijzigd zijn,” aldus Debin. “Veel etablissementen zijn niet meer winstgevend, en dan krijg je meer faillissementen dan vroeger.”

Minder uitgaven

Een oplossing voor de dalende winstmarges ligt volgens Horeca Brussel niet voor de hand. De prijzen op de menukaart verhogen, ligt gevoelig. “Ofwel verander je het concept en raak je aan de kwaliteit of kwantiteit, of je verhoogt de prijzen, maar dat is erg ingewikkeld. Er zijn nog veel etablissementen in Brussel, de concurrentie blijft groot. We moeten creatief zijn, maar een wondermiddel is er niet.”

Bij de Brusselse hotels ziet de sectorfederatie wel een lichtpuntje. De stijging van het aantal overnachtingen is vooral te danken aan het toegenomen aantal internationale toeristen. Al plaatst vicevoorzitter Debin ook daar een negatieve kanttekening bij.

“Er zijn meer toeristen, maar ze geven minder uit. Heel de tijd horen mensen negatieve verhalen in de media over de ene of andere crisis, dus zijn mensen voorzichtiger. Ze willen wel meer reizen, maar geven minder uit,” zegt Debin. “Dat is in de restaurants een algemene tendens: vroeger bestelde men een aperitief, voorgerecht en/of dessert, maar vandaag zullen steeds meer klanten zich beperken tot een hoofdgerecht.”

Naast de winstgevendheid – die is niet alleen voor Brusselse horecaondernemers een uitdaging – ziet Horeca Brussel nog enkele kleinere factoren die voor een minder goede zomer zorgden. “Het weer was soms behoorlijk wisselvallig en er waren iets minder evenementen dan de andere jaren,” aldus Debin. “Daarnaast blijven we de gevolgen zien van de verschillende schoolvakanties. Voor de Franstaligen begint het schooljaar een week vroeger en dat hebben we in de horeca meteen gevoeld.”

Onveiligheidsgevoel

Ook het oplaaiende vuurwapengeweld van afgelopen zomer begint volgens de sectorfederatie steeds meer een impact te hebben op de Brusselse horeca. De afgelopen twee maanden is er meer dan twintig keer geschoten in Brussel. Die vonden vooral in Anderlecht en Molenbeek plaats, al zijn er deze zomer ook in het toeristische centrum schietincidenten geweest.

“Als we onze oren te luisteren leggen bij onze klanten, horen we dat er een gevoel van onveiligheid is en dat mensen steeds vaker twijfelen om naar Brussel te komen. De internationale toeristen blijven voorlopig komen, maar van Belgische bezoekers horen we dat ze door die situatie Brussel links laten liggen en liever naar andere steden als Leuven of Namen trekken,” aldus Debin.

“De horeca voelt dat,” gaat de horeca-topman, die een restaurant uitbaat in het centrum, verder. “Vroeger was driekwart van mijn cliënteel Belgisch en bestond de rest uit internationale toeristen. Vandaag is dat eerder fiftyfifty. Naast het onveiligheidsgevoel zorgen ook het parkeer- en mobiliteitsbeleid en het gebrek aan netheid ervoor dat mensen liever niet meer naar Brussel komen.”

Of het najaar beterschap brengt voor de Brusselse horeca, blijft een vraagteken. Horeca Brussel kijkt al uit naar de komst van Winterpret en andere, kleinere kerstmarkten. “Voor ons is de periode van september tot december het beste deel van het jaar. Er gebeurt dan veel en de kersmarkt lokt veel toeristen, maar alles hangt af van het klimaat en de veiligheidstoestanden. Zal de rust tegen dan zijn teruggekeerd in de quartiers chaud?,” aldus Debin nog. “Veel kaarten hebben we zelf niet in handen, maar voor ons draait het niet meer om winst maken. We willen vooral standhouden.”