Tom vergroende het Flageyplein: 'Mensen zijn blij dat de stad opfleurt'

Zijn grootvader was al tuinman, thuis in Dilbeek bewerkt hij een legumenveld en overdag vergroent stedelijk tuinman Tom Pieyns de stad, onder meer op het Flageyplein. “Sommige bomen sturen ons een melding als ze water willen.”

Begin juli. Plaats van afspraak is het Flageyplein, misschien wel het meest zichtbare vergroeningsproject van deze eeuw in Brussel. Het is een plek die Tom Pieyns (45) de voorbije jaren hielp veranderen van een kale stenen vlakte in een plein met de allures van een stedelijke savanne.

Zijn bestelwagen met watertank staat op het plein geparkeerd. Een hittegolf is net achter de rug en de stedelijke tuinman speelt deze week rondrijdende tuinslang. “Reken toch honderd liter per boom per week. Zo rijden er vier ploegen van Krinkels tegelijk door Brussel.”

Een wat haveloze man komt aanlopen. Hij wil geen geld, maar gewoon een vuistje. “Schoon volk hier,” reageert Tom laconiek nadat hij het gebaar heeft beantwoord. “Al bij al gaan die mensen redelijk respectvol om met de groenzones. Dat geldt ook voor de andere passanten. Eigenlijk hadden we meer afval verwacht.”

Tom Pieyns is wat je een stedelijke tuinman zou kunnen noemen. Bij Krinkels is hij vooral betrokken bij vergroeningsprojecten, een trend die in zowat alle steden in opmars is. “Ik heb nog bij een kweker gewerkt en ken mijn plantensoorten. Als er geplant wordt, ben ik er dus altijd bij. Zo is het belangrijk dat de struiken die op termijn het grootst worden in het midden staan en dat je afdaalt naar de rand. Dan blijft het visueel gevarieerd. In de winter zijn al die plantjes klein, dan komt wat kennis van pas. Verder let ik op de kleurschakeringen, het moet hier tenslotte geen carnaval worden.”

Opgroeien in het groen

Op het Flageyplein hielp Tom mee om 1.600 vierkante meter te ontharden. Waar vroeger blauwe steen lag, groeien nu nieuwe bomen als de eik, esdoorn, haagbeuk en ook mediterrane dennen, die beter tegen de hitte bestand zijn. Onder de kleine planten telt het plein nu onder meer citroenbloesem, duizendblad, diamantgras en rozemarijn of munt. De bijkomende bomen – 117 exemplaren op het Flagey- en het Heilig-Kruisplein en in de directe omgeving – zijn niet enkel een lust voor het oog, ze geven ook schaduw op hete dagen.

Met 820 medewerkers, vestigingen in tien Belgische steden en de hoofdzetel in Vorst, is Toms werkgever Krinkels een grote speler als het over groenaanleg of het beheer van openbare ruimtes gaat. Werken doet hij er ondertussen vijf jaar, maar eigenlijk is hij al van kindsbeen in het groen opgegroeid.

“Mijn grootvader was tuinman in het doofstommengesticht in Sint-Agatha-Berchem, en zowel mijn vader als mijn grootvader had een legumenveld. Ik zat altijd in het groen en heb tuinaanleg gestudeerd aan Coovi. Ondertussen heb ik zelf een veld met groenten, dat ik samen met de buren bewerk. We hebben daar aardappels, spruiten, kolen, bonen, alles eigenlijk.”

Dorstige den

De dag van een stedelijke tuinman begint vroeg. “Om 5.15 uur sta ik op, dan haal ik mijn collega op en starten we om 6.30 uur met onze werkdag. Zo vermijd ik de files.”

Vandaag bestaat die werkdag uit planten water geven. Dat wordt op het Flageyplein vergemakkelijkt door ondergrondse verbindingen tussen de verschillende planten- en bomenperken. De waterstanden in de groeneilanden functioneren daardoor als communicerende vaten. “Kijk naar die den daar. Die heeft een sonde die de waterstand meet en een signaal geeft als hij te droog staat. Vaak is dat dan het teken dat ook de andere planten rondom op water wachten.”

Tijdens het gesprek komen af en toe voorbijgangers langs, die geboeid naar de planten staren. “Af en toe heb je eens zagers, die het allemaal weggegooid belastinggeld vinden,” merkte Tom. “Maar het merendeel van de reacties is erg positief. Mensen zijn blij dat de stad opfleurt, vooral oudere stadsbewoners zijn aangedaan. En passanten uit het zuiden gaan al eens met hun handen door de kruiden om de geur op te snuiven. Als ik buiten de werkuren passeer, denk ik toch vaak: 'Cool, daar heb ik aan meegewerkt.'”