De nakende aanscherping van de lage-emissiezone in Brussel, in januari 2026, moet nu al helder en toegankelijk aan alle inwoners worden uitgelegd. Dat zegt ombudsvrouw Catherine De Bruecker. Zij wil dat alle inwoners hun rechten kennen en dat boetes niet kunnen oplopen wanneer die te laat betaald worden.
© Bart Dewaele
| Catherine De Bruecker werd in 2022 de eerste Ombudsvrouw van het Brussels Gewest.
Dat meldt De Bruecker in een persbericht. “Na het heen-en-weer en het gebrek aan duidelijkheid over de invoering van het nieuwe verbod, moet de communicatie van de overheid voorbeeldig zijn om het vertrouwen van de burgers te behouden,” zegt de Brusselse ombudsvrouw daarin.
Wat verandert er op 1 januari 2026?
Ter herinnering, via een lage-emissiezone of LEZ mogen vervuilende wagens de stad niet inrijden. In Brussel geldt die LEZ over het hele gewestelijk grondgebied, behalve op delen van de Brusselse Ring en enkele overstapparkings. De uitrol van de LEZ verloopt in fasen. Sinds enkele jaren mogen dieselwagens met euronorm 1 tot en met 4 de stad niet meer in. Voor benzinewagens gaat het voorlopig alleen om oude wagens met euronorm 1.
In januari schaalt dat verbod met één norm op. Vanaf dan mogen ook dieselwagens met euronorm 5 Brussel niet meer in, en benzinewagens met euronorm 2 evenmin. In totaal gaat het om 29.000 voertuigen in het Brussels gewest en enkele honderdduizenden in heel het land.
Omdat een deel van de in Brussel ingeschreven wagens eigendom is van kwetsbare gezinnen, had het Brussels parlement vorig jaar gevraagd en eigenhandig beslist om deze aanscherping uit te stellen. Onredelijk, zo oordeelde het Grondwettelijk Hof vorige week, dat de beslissing van het parlement daarvoor heeft geschorst. Het uitstellen van de LEZ zou “een aanzienlijke achteruitgang met zich meebrengen van het beschermingsniveau van het recht op gezondheid en van het recht op een gezond leefmilieu,” aldus het vonnis. “En die achteruitgang is niet redelijk verantwoord.”
De volgende aanscherping van de LEZ - met het verbod op euro 5-diesels - start wel degelijk in januari.
Volgens ombudsvrouw De Bruecker moet elke burger de komende maanden goed en op tijd geïnformeerd worden over het nieuwe verbod, maar ook over hun rechten, eventuele vrijstellingen en begeleidende maatregelen voor wie zijn voertuig van de hand doet.
24 dagpassen per jaar
Eén flankerende maatregel is dat eigenaars van zo'n euro 5-dieselvoertuig nog altijd losse dagpassen kunnen kopen om af en toe de stad in te rijden. Alleen mag dat hoogstens 24 keer per jaar. De ombudsvrouw vraagt om alle burgers op tijd duidelijk te maken dat zij elk jaar maximaal 24 dagpassen kunnen aankopen voor hun voertuig.
Ze wil bovendien dat deze dagpassen toegankelijk blijven voor Brusselaars die niet of minder digitaal geschoold zijn. Dat kan volgens haar door de passen niet enkel online, maar ook via loketten, automaten, briefpost of telefonische permanentie te verkopen.
Actief communiceren
Ontslagnemend minister van Leefmilieu Alain Maron (Ecolo) kondigde gisteren aan dat er een nationale informatiecampagne komt over het nieuwe verbod. Er volgen wel degelijk controles vanaf 1 januari 2026, maar tot 1 april krijgen overtreders alleen een waarschuwing in de bus. Pas nadien volgen echte boetes.
“Het versturen van de eerste waarschuwing is een kans die men niet mag missen om alle nuttige informatie aan de burger te bezorgen,” zegt ombudsvrouw De Bruecker daarover. “Vanuit het oogpunt van actieve communicatie kan deze waarschuwing een belangrijke rol spelen, omdat ze de betrokken personen rechtstreeks bereikt.”
(Lees verder onder de foto)
_(c)_PhotoNews.jpg?style=W3sicmVzaXplIjp7ImZpdCI6Imluc2lkZSIsIndpZHRoIjozNTAsImhlaWdodCI6bnVsbCwid2l0aG91dEVubGFyZ2VtZW50Ijp0cnVlfX0seyJqcGVnIjp7InF1YWxpdHkiOjk1fX1d&sign=3c0e67be1bd4eff0f03d75c64c39c02ab4256ba206c10cd07ee1e7c4a61f3d89)
© PhotoNews
| Het Brussels gewest is een lage-emissiezone (LEZ).
Aan de waarschuwingsbrieven kan dus meteen informatie gekoppeld worden over alternatieven, eventuele vrijstellingen en mogelijke afbetalingsplannen bij een boete.
'Verhoog de boetes niet'
Wie later toch beboet wordt, moet volgens De Bruecker onmiddellijk en actief worden ingelicht over eventuele afbetalingsplannen. Vandaag bedraagt de boete voor overtreders van de LEZ 350 euro. Wanneer dat bedrag na zestig dagen nog niet betaald is, komt daar 70 euro extra boete bovenop.
“Schaf de boeteverhoging af,” zegt ombudsvrouw De Bruecker nu, een vraag die ze al eerder stelde. Ze wil daarmee kwetsbare burgers beschermen tegen oplopende kosten. “Het gaat nog steeds om 29.000 Brusselse voertuigen,” zegt ze.
Hoeveel bedragen de boetes?
- 350 euro wanneer u met een niet-conform voertuig zonder geldige dagpas in de LEZ rijdt;
- 150 euro wanneer u met een buitenlands voertuig in de LEZ rijdt zonder geregistreerd te zijn;
- 25 euro wanneer u een voertuig registreert met foutieve informatie.
De Brusselse ombudsdienst bestaat sinds 2022 en dient onder meer om individuele klachten van burgers op te vangen, zowel over gewestelijke overheidsdiensten als over de gemeenten.
“We stellen vast dat sommige mensen de boete nooit ontvangen hebben – bijvoorbeeld door verloren post – of dat ze met financiële moeilijkheden kampen,” zegt De Bruecker, op basis van eerdere klachten van burgers over de LEZ.
Buitenlandse voertuigen
Ten slotte pleit de ombudsvrouw voor extra controles op straat, bovenop de cameracontroles die alleen Belgische nummerplaten kunnen herkennen.
Die cameracontroles zijn “niet rechtvaardig en ook niet efficiënt, aangezien bepaalde vervuilende buitenlandse voertuigen verder ongestraft door de hoofdstad zullen rijden,” zegt Catherine De Bruecker. Ze verwijst daarbij naar het vonnis van het Grondwettelijk Hof, waarin de nadruk van de LEZ op gezondheid en luchtkwaliteit ligt.
“Cameracontroles zijn niet rechtvaardig en niet efficiënt, aangezien bepaalde vervuilende buitenlandse voertuigen verder ongestraft door de hoofdstad zullen rijden.”
Ombudvrouw Brussel
“Er bestaat een oplossing: geef de mobiele brigade van Brussel Mobiliteit ook de bevoegdheid om motoren te controleren die in het Brussels Gewest verboden zijn,” stelt ze voor.
Ze vraagt de ontslagnemende Brusselse regering om een taskforce op te richten die deze controles kan invoeren.
Lees meer over: Brussel , Milieu , ombuds brussel , ombudsvrouw , Catherine de Bruecker , Lage Emissiezone , Diesel Euronorm 5
Fijn dat je wil reageren. Wie reageert, gaat akkoord met onze huisregels. Hoe reageren via Disqus? Een woordje uitleg.