Brussel test zelfrijdende taxi's in San Francisco: 'Fantastisch'

Een ritje in een zelfrijdende taxi is geen toekomstmuziek. Toch niet in San Francisco, waar AI-bedrijf Waymo al 800 autonome wagens laat rondrijden zónder chauffeur. “Fantastisch”, vindt de Belgische prinses Astrid. Zij testte maandag een autonome taxi tijdens een handelsmissie aan Californië en onze reporter was erbij. Ook Brussel wil met autonome voertuigen aan de slag.

Een Uber, dat kennen we, maar had u al van Waymo gehoord? Je bestelt hem net als Uber of Bolt via een app op je smartphone, alleen moet je tijdens de rit niet op een chauffeur rekenen. De zelfrijdende wagen pikt je eigenhandig op en rijdt tussen twee ritten helemaal leeg door de stad.

U heeft niets gemist: voorlopig is de Amerikaanse speler nog niet geland in Brussel of de rest van Europa. Daar bestaat nog geen regelgeving voor. Waymo test momenteel wel zelfrijdende taxi’s in de Japanse hoofdstad Tokio en mikt daarmee op internationale uitbreiding buiten de Verenigde Staten. In San Francisco, waar het bedrijf in 2022 opstartte, rijden nu al 800 Waymo-wagens rond. Die zijn te herkennen aan hun camera’s op het dak en draaiende radars vooraan, achteraan en aan de spiegels.

“In het hele land hebben we nu rond de duizend zelfrijdende wagens verdeeld over vijf steden”, zegt Waymo-woordvoerder Sandy Karp. Zij gaf maandagmiddag een speciale persvoorstelling over Waymo aan enkele Belgische partners, waaronder handelsagentschap hub.brussels, in het kader van een nationale handelsmissie van ons land in Californië. Niemand minder dan prinses Astrid mocht een ritje van twintig minuten in een zelfrijdende Waymo maken.

“Fantastisch”, zei de prinses bij het uitstappen. “Ik hou van hightech en ik voelde me enorm veilig. Ik hoop dat het toegepast kan worden in Europa en België.”

Snelle groei

“We leven nog", was de reactie van CEO Isabelle Grippa van hub.brussels, die een Waymo nam naar hetzelfde event. Grippa leidt voorlopig de Brusselse delegatie tijdens de prinselijke handelsmissie, want officieel delegatiehoofd Rudi Vervoort (PS) landde pas maandagavond in San Francisco. Volgens Grippa is Brussel een uitstekende plek om autonome voertuigen de komende jaren te testen, want een bestelde benchmarkstudie van vorig jaar wees op zes grote voordelen in de hoofdstad. Onder meer de nabijheid van Europese instellingen om het wetgevend kader uit te werken, de aanwezigheid van techbedrijven, de algemene zone dertig en de nadruk op duurzaamheid kunnen de invoer van autonome, veelal elektrische, voertuigen er vergemakkelijken, zegt ze.

“We lijken alle stukjes te bezitten, maar toch is de puzzel niet compleet”, zei Grippa. “Ik doe een oproep aan jullie om oplossingen te bedenken en partners voor ons te vinden.” Wie Brussel wil helpen bij het ontwikkelen van zelfrijdende wagens én de juiste regelgeving daarvoor, zo vroeg Grippa aan de aanwezigen in de zaal, mag contact opnemen met haar vertegenwoordiger in San Francisco.

In die zaal van de University of San Francisco zat een reeks Amerikaanse onderzoekers, AI-bedrijven en overheidspartners die de uitrol van zelfrijdende wagens nu al over de oceaan mee vormgeven. “De voorbije twee à drie jaar zijn zelfrijdende wagens uitgegroeid van een wetenschappelijk project tot een volwaardig onderdeel van de stad”, zei Emily Warren van het California State Transportation Agency, een overheidsdienst rond mobiliteit.

“Op de 96 miljoen mijl (ruim 150 miljoen kilometer, red.) die onze wagens sinds 2022 hebben gereden, hebben wij 91 procent minder ongevallen veroorzaakt dan wagens met een chauffeur op diezelfde afstand”, zegt Waymo-woordvoerster Sandy Karp over hun wagens. “Wij werken goed samen met de hulpdiensten en de data staan aan onze kant. Wij hebben een autonome chauffeur gebouwd, die we nu in personenvervoer toepassen, maar dezelfde technologie testen we al in trucks.” In China rijden dan weer zelfrijdende distributiebusjes rond, wat kansen biedt voor logistiek in de stad.

Openbaar vervoer

Wat maakt het bij ons dan zo moeilijk om zelfrijdende voertuigen in te voeren? “Ten eerste, in Europa hebben wij de technologie niet echt. De frontrunners in de VS en China lopen op dat vlak tien à vijftien jaar vooruit op ons”, zegt Xavier Tackoen van de Brusselse denktank Espaces Mobilités. Hij adviseert overheden in ons land bij het uittekenen van hun mobiliteitsplannen. “Vergelijk het met elektrische voertuigen. Europa zal in die markt zijn plaats moeten vinden en we zullen dat moeten versnellen.”

Tackoen verwijst naar een experiment met zelfrijdende shuttles bij vervoersmaatschappij MIVB, nu al zes jaar geleden. “Dat was een test met Europese technologie die niet echt klaar was”, zegt hij. Op dit moment loopt in Leuven een nieuwe test bij vervoersmaatschappij De Lijn, maar dan met Chinese shuttles van het merk WeRide. “Wij hopen die dienst over zes à acht weken open te kunnen stellen voor het publiek, want het werkt goed”, zegt Tackoen.

In Brussel zien experts de zelfrijdende voertuigen niet snel opduiken als taxidienst, zoals Waymo, en eerder als openbaar vervoer. “Ons mobiliteitsbeleid is in Europa helemaal anders dan in de VS. Wij vinden gedeeld vervoer belangrijk. Autonome taxi’s blijven uiteindelijk een vorm van individuele mobiliteit”, zegt Tackoen.

In San Francisco zie je inderdaad geregeld Waymo’s rijden met maar één passagier aan boord, of nog vaker helemaal geen. Zijn die lege ritten niet belastend voor de stad? “Al onze auto’s zijn elektrisch, en als ze te lang leeg rondrijden, zoeken ze een parkeerplaats of rijden ze naar een drukkere buurt van de stad”, zegt Waymo-woordvoerster Sandy Karp. “Of ze rijden naar ons depot waar ze opgeladen worden en gepoetst.”

Opvallend, dat zijn meteen de enige menselijke taken bij het AI-bedrijf. Alle achthonderd auto’s in San Francisco worden volledig via een computersysteem gemonitord, zegt Karp. Al moet ergens in de backoffice toch een mens te bespeuren zijn, want wanneer de deur van onze bestelde Waymo enige tijd open blijft staan, klinkt plots een stem uit het dashboard. “Dit was een testbestelling", legt woordvoerster Karp aan de auto uit. “Veiligheidsmaatregelen", zegt ze nadien aan de aanwezige journalisten. “Het kon ook zijn dat de passagier aan boord in slaap gevallen was, bijvoorbeeld.”

Als Europeaan kan je voorlopig geen Waymo-wagen bestellen in de VS, door de regelgeving in de appstores op Europese smartphones. “Maar, Europa moet zich wel voorbereiden op de komst van deze wagens”, vindt Xavier Tackoen. Hij noemt dat onoverkomelijk, gezien de snelle opmars van bedrijven van Waymo in het buitenland. “Als wij in de toekomst meer mobiliteit willen delen, moeten we de komst van technologie omarmen. Openbaarvervoerbedrijven vinden geen chauffeurs. Het is zoeken naar een evenwicht tussen de technologie die er is, en de eigen visie op mobiliteit.”