Bijzondere parlementaire commissie buigt zich vanaf vrijdag over rapport Metro 3

Het Brussels parlement richt vrijdag een bijzondere commissie op. Die komt er naar aanleiding van het vernietigende rapport van het Rekenhof over de aanpak van het bouwproject Metro 3.

Voor de oprichting van zo’n commissie is donderdag een meerderheid gevonden. Het wordt geen onderzoekscommissie, zoals PVDA en Team Fouad Ahidar hadden gevraagd. Maar dat kan het op termijn wel worden, zo klinkt het, als er in die commissie zaken aan het licht komen die strafrechtelijke gevolgen kunnen hebben.

Vrijdag zullen de verschillende partijen in de plenaire zitting hun leden aanduiden. De commissie zal uit vijftien leden bestaan. Wie voorzitter wordt is nog niet duidelijk.

De commissie zal alle betrokkenen horen die in het Metro-3-rapport aan bod komen, namelijk vertegenwoordigers van de MIVB, Brussel Mobiliteit en Beliris maar ook regionale en federale ministers.

Eerder heeft het Brussels parlement al bijzondere commissies opgericht naar aanleiding van de Uberfiles, de problemen met de afbrokkelende verkeerstunnels en de coronacrisis.

Blunders

Het rapport over Metro 3 verscheen op 10 oktober en was vernietigend over hoe het enorme bouwproject tot nu toe is aangepakt. Het stelde grote vragen bij de strategische planning, de aansturing, het ontwerp zelf, de wettigheid en de ontsporende kosten van het project, dat inmiddels bijna vier keer meer kost dan oorspronkelijk geschat.

Sinds 2019 werken Brussel Mobiliteit, de MIVB en Beliris aan de lijn, maar die werken liggen stil door bouwtechnische problemen bij het graven van een tunnel onder het Zuidpaleis. Als de werken worden voortgezet, moet dat worden afgebroken en later heropgebouwd om de fouten recht te zetten.

Ontslagnemend Brussels minister van Mobiliteit Elke Van den Brandt (Groen) heeft afgelopen zomer aan de MIVB gevraagd om verschillende scenario's voor te bereiden voor de toekomst van de nieuwe metrolijn. Ook een stopzetting van het hele project wordt daarbij als optie aangehaald. Volgens Van den Brandt moet de volgende Brusselse regering op basis van die scenario's beslissen hoe het verder moet met Metro 3.

Transparantie

Brussels parlementslid voor Les Engagés Sofia Bennani benadrukt het belang van de bijzondere parlementaire commissie. "We staan voor een ongeziene budgettaire ontsporing. De kostprijs is met 477 procent gestegen," reageert ze in een persbericht. "We moeten er zeker van zijn dat toekomstige keuzes genomen worden op basis van transparantie en verantwoordelijkheid."

PVDA betreurt dan weer dat er voorlopig geen onderzoekscommissie komt. "De Brusselaars hebben het recht te weten hoe dit fiasco is kunnen gebeuren, waarom de kosten exponentieel toenemen en wie welke verantwoordelijkheid draagt," aldus Brussels parlementslid Jan Busselen.

"Een onderzoekscommissie kan getuigen verplichten om te komen, onder ede te spreken en alle documenten te overhandigen," klinkt het verder. “Een bijzondere commissie daarentegen kan alleen hopen dat mensen vrijwillig opdagen en geheel vrijblijvend verklaringen kunnen afleggen. Daarmee raken we niet verder.”

MIVB reageert op kritiek

De MIVB bereidt zich intussen voor op de bijzondere commissie. Eerder deze week reageerde de Brusselse openbaarvervoermaatschappij op de kritiek die in het Brussels Parlement werd geuit door het Rekenhof.

"Sinds het begin van de audit door het Rekenhof heeft de MIVB volledig en transparant samengewerkt, en heeft het voldaan aan alle verzoeken die over een periode van meer dan twee jaar werden gedaan, ondanks de complexiteit van het dossier en de leeftijd van sommige archieven," klonk het bij de MIVB. "Het Rekenhof kreeg op deze manier toegang tot meer dan 72.000 documenten."

"Tijdens de commissie werden verschillende feitelijke onjuistheden geuit, waaronder de bewering dat er geen bodemonderzoek zou zijn uitgevoerd onder het Zuidpaleis, dat de metrowerf volledig stil zou liggen omdat er geen oplossing zou zijn voor de te gebruiken techniek bij het Noordstation."

Daarnaast betreurt de MIVB dat het Rekenhof vooral de openbaarvervoermaatschappij viseert. "Bij een groot project zoals Metro 3 is het oneerlijk en eenzijdig om de kritiek op slechts één betrokkene te concentreren, terwijl het succes van dit project afhangt van een complexe samenwerking tussen meerdere actoren."

"De MIVB heeft niets te verbergen, en zal volledig samenwerken met een eventuele commissie," besloot de MIVB eerder deze week. " Ze zal in alle transparantie alle argumenten op tafel leggen."