Brusselse OCMW’s boos over schrapping federale subsidies: ‘Miserie in de maak’

“Een catastrofe”, zo omschrijven de Brusselse OCMW’s de beslissing van de federale regering om de Participatie- en Activeringssubsidies (PAS) voor OCMW’s te schrappen. In Brussel verdwijnt zo ongeveer 4 miljoen euro aan federale steun. “Dat geld gaat vooral naar de Brusselse kinderen die in armoede leven.”

Sinds 2003 ontvangen alle OCMW’s een toelage om de participatie en sociale activering bij cliënten te promoten. In het hele land ging het om een enveloppe van 15,5 miljoen euro, maar de federale regering heeft beslist om de PAS volledig te schrappen vanaf 2026. Voor dit jaar is nog een overgangsbudget van 11,8 miljoen euro voorzien.

“Dit heeft een gigantische impact," zegt Sébastien Lepoivre (PS), OCMW-voorzitter in Evere en voorzitter van de Federatie van Brusselse OCMW’s. "Tot vorig jaar ging het voor de 19 Brusselse OCMW’s om in totaal 4 miljoen euro. Dit jaar is daarvan al bijna 1 miljoen verdwenen en vanaf volgend jaar blijft er helemaal niets over. Dit is dramatisch, niet alleen voor de tewerkstelling binnen de OCMW’s, maar ook voor de hulp die vooral naar kinderen ging.”

Lepoivre benadrukt dat de PAS een belangrijke rol spelen in de strijd tegen kinderarmoede, een probleem dat in Brussel veel groter is dan in de andere regio’s. “Via de OCMW’s slagen we erin om die kinderen te helpen bij hun integratie, door hen bijvoorbeeld te laten deelnemen aan buitenschoolse activiteiten. Soms werd het geld zelfs besteed om bedden te kopen, want kinderen die door armoede op de grond slapen, die verhalen horen we binnen de OCMW’s wekelijks.”

'Armoede, criminaliteit, agressie'

In Molenbeek weerklinkt een gelijkaardige reactie bij OCMW-voorzitter Ahmed El Khanouss (Molenbeek Autrement). In zijn gemeente waren de PAS goed voor jaarlijks bijna 700.000 euro. “Zeven voltijdse jobs zijn afhankelijk van die subsidies, maar dat geld gaat vooral naar de Brusselse kinderen die in armoede leven,” zegt El Khannouss. “Met de subsidies financieren we vrijetijdsactiviteiten, sport en nog veel meer. Met deze beslissing viseert de federale regering de kinderen die in armoede leven. Dit is een catastrofe.”

De initiatieven die door de PAS gefinancierd werden, kunnen volgens bevoegd minister Anneleen Van Bossuyt (N-VA) verdergezet worden door de deelstaten of gemeenten. “Dat getuigt van een beschamend cynisme,” vindt El Khannouss. “Onze gemeente staat in het rood en wij zijn niet alleen. Dit is een zoveelste antisociale maatregel van een regering die liever geld pompt in F-35-gevechtsvliegtuigen.”

“Opnieuw wordt een systeem geschrapt dat mensen hielp om het hoofd boven water te houden,” aldus El Khannouss nog. “Dit is miserie in de maak, en die zal alleen maar erger worden. Hiermee zal de sociale cohesie afbrokkelen en zullen vooral jongeren nog meer aangetrokken worden door het gemakkelijke geld.”

Niet alleen meer armoede, maar ook meer criminaliteit en geweld; daar vreest ook de voorzitter van de Federatie van Brusselse OCMW’s voor. Hij heeft het over een “besparing op korte termijn, maar vernietigende effecten op lange termijn.”

“Dat is het grote risico, dat we met deze maatregel nog meer mensen in het nauw drijven," aldus Lepoivre. "Dan zullen meer mensen hun toevlucht zoeken tot criminaliteit en geweld. Mensen gaan in overlevingsmodus. Als de overheid niet kan volgen, riskeren we grote problemen. We zien vandaag al dat er meer gevallen van agressie zijn in de Brusselse OCMW’s.”

'Slecht jaar'

Minister Van Bossuyt verdedigt de beslissing op basis van een rapport van de Inspectie van Financiën. Daaruit zou blijken dat de subsidie niet thuishoort op het federale niveau. “Het toekennen van federale middelen voor materies buiten onze bevoegdheid draagt rechtstreeks bij tot de groei van de federale schuldenlast,” zei de minister daar eerder over. "Dat is niet alleen financieel onverstandig, het verhindert ons ook om te investeren in domeinen waarvoor de federale overheid wél verantwoordelijk is."

Volgens de Federatie van Brusselse OCMW’s gaat het wél om een federale bevoegdheid en zijn juridische stappen tegen de schrapping van de PAS niet uitgesloten. “We zijn nu met alle 19 OCMW’s bezig aan een analyse die we tegen eind deze maand klaar zullen hebben, want de tijd dringt,” zegt Georgy Manalis, directeur van de federatie.

Hij heeft het over een “dubbele impact” vanaf januari 2026, want dan verliezen duizenden Brusselaars ook nog eens hun werkloosheidsuitkering. De OCMW’s zullen daar een federale compensatie voor krijgen, al wachten ze daar nog steeds op. “Met de PAS werden ook projecten gefinancierd die interessant waren voor de integratie van mensen die hun werkloosheidsuitkering verliezen. De gemeenten noch het Gewest hebben de middelen om die projecten zelf te financieren. Het is duidelijk dat 2026 een heel slecht jaar wordt.”