Openluchtzwembad Flow houdt ermee op: 'Dit is een wake-upcall'

Het openluchtzwembad Flow in Anderlecht sluit eind mei de deuren. Uit geldgebrek, maar ook omdat het zwembad niet gezien mag worden als oplossing voor het gebrek aan openluchtzwembaden in Brussel. “Toen het project in 2020 werd opgestart, was het nooit de bedoeling dat Flow zou blijven bestaan.”

“Flow sluit eind mei de deuren”, laten de organisatoren weten. “Tot dan loopt ons winterprogramma gewoon door met zwemmen en sauna — een laatste kans om Flow te beleven.” Zo komt er dus na vier jaar een einde aan de enige mogelijkheid om in de openlucht te zwemmen in Brussel. Een zeer dat al veel langer wordt aangeklaagd door de initiatiefnemers van Flow.

“Deze beslissing namen we niet lichtvaardig. Na vijf jaar van testen, leren, aanpassen en bewijzen wat openluchtzwemmen voor Brussel kan betekenen, vinden we dat het tijd is om dit hoofdstuk af te sluiten.” Volgens de organisatoren is het zwembad veel te klein voor een grote stad als Brussel. Daarnaast is de huidige constructie opgetrokken uit vergankelijke materialen, het zwembad langer openhouden zou een grondige renovatie vereisen, een project waar geen budget voor is.

Ze leggen uit dat het project daarom nooit bedoeld was als permanent zwembad. “Het is ontworpen om openluchtzwemmen op kleine schaal, over langere tijd, te testen. We moeten nu erkennen dat de testfase afgerond is. Flow nu gewoon openhouden 'omdat er niets anders is' zou niet stroken met onze missie.”

Politieke stilstand

Daarnaast speelt ook het gebrek aan een volwaardige Brusselse regering een rol in de beslissing. “We kunnen en willen Flow niet koste wat het kost openhouden”, stellen de initiatiefnemers. “Door de huidige politieke stilstand in het Brussels Gewest (..) is het haast onmogelijk geworden om de nodige middelen voor Flow veilig te stellen."

Volgens mede-organisator Paul Steinbrück van Pool is Cool zou Flow het met nog minder gewestelijke subsidies hebben moeten stellen. “Dan zouden we nog minder uren open kunnen zijn, dat was onacceptabel voor ons.”

Naast praktische redenen, zit het de initiatiefnemers ook dwars dat er sinds de start van het tijdelijke project geen schot in de zaak is gekomen voor een permanente zwemsite in open lucht. “Flow is niet dé oplossing (voor het gebrek aan zwemmogelijkheden in de open lucht in Brussel, red.), en had nooit als dusdanig mogen beschouwd worden."

'Voelbaar gemis'

“Dit is een wake-up call. De sluiting van Flow laat Brussel achter zonder enige publieke plek voor openluchtzwemmen en verfrissing — en dat gemis moet voelbaar zijn”, zo klinkt het. “Flow heeft de weg getoond: het heeft bewezen dat een goed ontworpen, inclusief en duurzaam openbaar buitenzwembad in Brussel niet alleen mogelijk is, maar ook dringend nodig is.”

Openluchtzwemmen realiseren was één van de ambities in het vorige Brusselse regeerakkoord. "Toch zijn er, ondanks beloftes en stijgende publieke interesse, geen permanente infrastructuren gerealiseerd", zeggen de organisatoren. Daarmee verwijzen ze onder meer naar de zwemvijver in Neerpede, die wel een vergunning heeft gekregen, maar die wacht op de uitkomst van verschillende gerechtelijke procedures. Ook het voorgestelde zwembad in het kanaal (Becobad), of het zwembad aan het Abattoir zitten in het slop.

Met de sluiting van de zwemsite willen de zwemactivisten de Brusselse politiek ertoe aanzetten om eindelijk werk te maken van plekken waar je kan zwemmen in de open lucht.

“We moeten tot onze grote teleurstelling vaststellen dat het Brusselse politieke systeem en de belangrijkste actoren er niet in geslaagd zijn om de volgende stap te zetten: de definitieve realisatie van een eerste permanente zwemplek op te starten. Zonder Flow hopen we dat de leegte zichtbaar wordt — en dat overheden, gemeenschappen en politici onder druk komen om te handelen.”

Blijven strijden

Daarnaast meldt Pool is Cool ook dat ze de strijd voor een openluchtbad niet staken. Op de website lanceren ze een enquête voor meer zwemgelegenheden in Brussel. “Flow stopt, maar wij niet. We blijven strijden voor openluchtzwemmen in Brussel, met nieuwe activiteiten.” Volgens Steinbrück is Pool is Cool bereid om gemeenten en het Gewest te ondersteunen bij nieuwe zweminitiatieven met de kennis die ze hebben opgedaan tijdens het openhouden van Flow.

Het openluchtbad aan de Vaartdijk, ter hoogte van de Pierre Marchantbrug, opende in 2021. Tot eind mei loopt het huidige programma, met onder meer de sauna van Flow Chaud en de zwemsessie van Pool is Cold, gewoon door. De organisatie meldt verder dat er een ‘feestelijke afsluiting’ wordt voorbereid, meer info volgt. Intussen nodigt Flow iedereen uit om nog een laatste keer te komen zwemmen.