Vlaamse stem maakt spectaculaire comeback

Welgeteld 69.996 Brusselaars kozen in Brussel voor een Vlaamse lijst. Dat is een historisch record en een reuzensprong tegenover 2014.

Lange tijd leek het een zekerheid: het aantal Vlaamse stemmen in Brussel kalft van verkiezing tot verkiezing af. Die trend werd bij de vorige gewestverkiezing gestopt, toen het aantal stemmen licht toenam.

Bij de verkiezingen van zondag blijkt het aantal stemmen op Vlaamse lijsten nu plots een reuzensprong vooruit te maken: van 53.482 naar 69.996. Dat is een vooruitgang van liefst 16.500 stemmen en meteen ook het hoogste aantal ooit voor Vlaamse lijsten van het Brussels parlement. Dat blijkt uit een cijferanalyse die BRUZZ maakte op basis van de volledige kiesresultaten.

Zelfs als we rekening houden met de groeiende bevolking in het gewest is het cijfer historisch: het komt overeen met een aandeel van 15,3 procent van de kiesgerechtigden, een evenaring met het record van de eerste gewestverkiezing in 1989.

De anderstalige stem

Wat verklaart de plotse vooruitgang? Daarvoor lijkt er niet meteen één eenduidige verklaring. Zowel Groen (+4.800), Vlaams Belang (+ bijna 3.000) als N-VA (+3.500) winnen er een pak stemmen bij. En dan hebben we het nog niet over het fenomeen Agora gehad, dat uit het niets plots 3.600 stemmen binnenrijft. Of over Be.one, dat nog eens 3.000 kiezers overtuigt.

Bij die winnaars zit een partij die in het verleden al eens een Brusselse monsterscore realiseerde: het Vlaams Belang, dat ten tijde van Johan Demol een groot aantal anderstalige kiezers kon overtuigen met zijn harde standpunten over veiligheid en migratie. Die factor heeft nu mogelijk opnieuw gespeeld.

Met N-VA wint ook een partij die dezelfde thema’s bespeelt. De aantrekkingskracht van de Vlaams-nationalisten bij Frans- en anderstalige Brusselaars bleek het afgelopen jaar ook al uit opeenvolgende peilingen.

Franstalige media en Nederlandstalig onderwijs

De voorbije weken berichtten heel wat Franstalige media echter ook over de mogelijkheid om op een Vlaamse lijst te stemmen en zo N-VA en Vlaams Belang een halt toe te roepen. Ook blogger Marcel Sel deed zo'n oproep, net als politicoloog Dave Sinardet. Mogelijk verklaart die aandacht een deel van de toename van stemmen voor onder meer Groen.

Be.one voerde dan weer een consequent tweetalige campagne.

Mogelijk speelt ook het succes van het Nederlandstalig onderwijs een rol. Bijna een op vijf Brusselse jongeren loopt er les en bouwt zo een band op met de Nederlandstalige gemeenschap.

Alle partijen in een oogopslag

Een laatste factor die wellicht meespeelde: sinds deze verkiezingen kregen kiezers in het stemhokje ook meteen alle partijen voor het Brussels parlement te zien op één scherm. Bij de vorige verkiezingen moest eerst een keuze gemaakt worden voor de Nederlandse of Franse taalgroep zonder de partijen te zien. Die aanpassing, nog doorgevoerd op initiatief van minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (N-VA) nam alvast een obstakel weg naar de Nederlandse taalgroep.

De plotse toename van het aantal stemmen op Nederlandstalige lijsten betekent overigens ook dat de Vlaamse plaatsen in het Brussels parlement duurder worden. Vlaams Belang verdubbelt zo zijn aantal stemmen, maar blijft wel steken op één zetel.