De Gucht nodigt 10 partijen uit voor rondetafel­gesprek over ‘inhoud en begroting’

Brussels Open VLD-kopstuk Frédéric De Gucht heeft tien partijen uitgenodigd voor een rondetafelgesprek met het oog op de Brusselse formatie. “Het zou de eerste keer zijn dat alle democratische partijen samenkomen om hun inhoudelijke krijtlijnen en een begrotingstraject aan elkaar voor te stellen”, zegt hij tegen BRUZZ.

Dinsdag kwam Brussels Open VLD-onderhandelaar Frédéric De Gucht bij De Afspraak op VRT Canvas op de proppen met een “ultieme poging” om de Brusselse impasse te doorbreken.

De gedoodverfde nieuwe Open VLD-voorzitter wil alle partijen behalve PTB/PVDA, Team Fouad Ahidar en Vlaams Belang verzamelen voor een rondetafelgesprek. Woensdagvoormiddag kregen tien partijen een uitnodiging in de mailbox, legt De Gucht uit aan onze redactie.

Geen coalitievoorstel

“Het is de bedoeling dat elke partij haar vijf belangrijkste inhoudelijke prioriteiten en een begrotingstraject presenteert”, klinkt het.

“Het moet niet over een bepaalde coalitie gaan, het moet over inhoud gaan. Voor het eerst in de formatie zou iedereen eens samenzitten en die informatie met elkaar delen. Dan kunnen we meteen nagaan welke partijen dichtbij of net verder van elkaar staan.”

Op papier doet het plan denken aan het initiatief van facilitator Yvan Verougstraete (Les Engagés), die in bilaterale gesprekken op de inhoud en de begroting inzoomde. “Maar hij kwam daarna wel met een coalitievoorstel af. Dat is expliciet niet mijn intentie", aldus De Gucht.

Daarmee lijkt hij al enigszins op de houding van de PS te anticiperen. De Franstalige socialisten weigeren immers om de N-VA in de ogen te kijken aan een onderhandelingstafel. Ook voor Ecolo en Défi dreigt de aanwezigheid van de N-VA een reden te zijn om hun kat te sturen naar het rondetafelgesprek.

“Als bepaalde partijen niet opdagen, zeggen ze eigenlijk dat er een cordon sanitaire zit rond een van de partijen aan tafel. Dan kampen we met een democratisch deficit en vraag ik me af waarom sommigen aan politiek doen.”

'Slecht teken’

Off the record plaatsen verschillende partijen vraagtekens bij het initiatief van De Gucht. “Heeft hij een oplossing, een uitweg uit de formatie? Dan gaan we daar graag in mee”, klinkt het bij een bron aan Nederlandstalige kant.

“Maar dan is het alvast een slecht teken dat we zijn plannen via de pers moeten vernemen. Dat wekt geen vertrouwen van iemand die zelf niet naar de onderhandelingstafel komt. Bovendien gaf hij op De Afspraak meteen voorbeelden van voorstellen waarmee hij niet bepaald de hand uitreikt naar potentiële partners.”

Zo opperde De Gucht om de prijs van de MIVB-abonnementen te verhogen en alle vzw’s voor daklozen te fuseren. “Net wanneer er meer en meer mensen op straat belanden”, gaat dezelfde bron verder.

Uit een andere hoek weerklinkt kritiek op de “legitimiteit” van De Gucht. “Wie is vragende partij voor dit initiatief, dat van de negende grootste partij in het parlement komt? Iedereen weet dat deze methode niets zal veranderen aan de blokkeringen in de formatie.”

'Begrotingsurgentie aantonen’

Zelf omschrijft De Gucht het initiatief als een “ultieme poging”. Als deze nieuwe demarche geen zoden aan de dijk brengt, lijkt dat een nieuw argument om de stappen richting nieuwe verkiezingen te concretiseren, zoals MR-kopstuk David Leisterh afgelopen zaterdag suggereerde.

Daarvoor moet de Brusselwet opengebroken worden via een tweederdemeerderheid in de Kamer en liggen onderweg nog een hoop constitutionele addertjes onder het gras. Tegelijkertijd kan de zet van De Gucht niet losgekoppeld worden van zijn race naar het Open VLD-voorzitterschap enerzijds en potentiële begrotingsgesprekken binnen de schoot van de Brusselse regering in lopende zaken anderzijds.

“Ik denk dat hij de urgentie rond de begroting wil tonen en dat vervolgens in zijn campagne zal gebruiken”, fluistert een liberale bron. De Gucht kan daarvoor ook steunen op het kabinet van partijgenoot en Brussels minister van Begroting Sven Gatz, voegt hij toe. Bovendien vindt het rondetafelgesprek maandag plaats op het hoofdkwartier van Open VLD.

Het initiatief is ook een antwoord op de vraag van PS, Les Engagés, Groen, Vooruit en CD&V om samen met de MR een begroting voor 2026 op te stellen. Daartoe leek MR-kopstuk David Leisterh maandag nog bereid. Later bleek dat de Franstalige liberalen - door de associatie met de formatiegesprekken - niet met die zes partijen aan tafel willen gaan, omdat er bij gebrek aan een Nederlandstalige meerderheid sowieso geen nieuwe Brusselse regering aan de horizon kan gloren.

Die meerderheid verdween na het verzet van De Gucht tegen het voorstel van Verougstraete om via geschuif met postjes regeringsonderhandelingen mogelijk te maken met MR, PS, Les Engagés, Groen, Open VLD, Vooruit en CD&V. Die piste schilderde hij af als surrealistisch. Zoals bekend houdt de liberale kopman ondubbelzinnig vast aan regering met de N-VA.