Na impasse van 400 dagen starten onderhandelingen: ‘MR, PS en N-VA doen water bij de wijn'

Vierhonderd dagen na de verkiezingen starten MR, PS, Les Engagés, Groen, Open VLD en Vooruit vandaag met Brusselse regeringsonderhandelingen. De MR krijgt zo eindelijk zicht op het minister-presidentschap, de PS krijgt een scenario waarin de N-VA aan de zijlijn staat – al hangt daar nog veel mist rond.

Net na de 11 juli-speeches zoekt een verbouwereerde Elke Van den Brandt (Groen) de schaduw op aan het Brussels stadhuis. Vanuit Henegouwen was MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez zonet de Vlaamse feestdag komen kapen om aan te kondigen dat hij op een doorbraak in de Brusselse formatie broedde.

Bij Van den Brandt was de desillusie merkbaar. “Dat er vandaag weer een rondje show voor de pers is, in plaats van oprechte gesprekken, breekt mijn Brussels hart”, zei de groene kopvrouw.

“Onderhandelen gebeurt niet voor de camera's op de Grote Markt, maar rond een tafel vol dossiers.”

Opoffering MR

Die dossiers kunnen vanaf vandaag dan toch vanonder het stof gehaald worden. In alle luwte hebben de Franstalige liberalen - in tandem met de PS - een oplossing uit hun mouw kunnen schudden om een regering te vormen met MR, PS, Les Engagés, Groen, Open VLD en Vooruit.

Die beschikt over een globale meerderheid in het parlement en telt ruim voldoende zitjes in de Franse taalgroep, maar blijft aan Nederlandstalige zijde steken op acht van de zeventien zetels.

Daarom offert de MR haar post van staatssecretaris in de toekomstige Brusselse regering op voor een “persoonlijkheid uit het middenveld zonder partijkaart die het vertrouwen geniet van de democratische partijen in het Brussels parlement”, liet de partij zondagavond weten.

‘N-VA-compatibel'

Die zet moet ervoor zorgen dat een Brusselse regering zonder meerderheid aan Vlaamse kant wel op steun kan rekenen van de N-VA, luidt de redenering.

“Die staatssecretaris moet een N-VA-compatibele figuur zijn waardoor de partij toch betrokken is bij de regering”, klinkt het bij een bron, die ook stelt dat de N-VA bij begrotingsstemmingen mee het licht op groen zou zetten.

“Op die manier wordt de N-VA gerespecteerd en kan ze toch mee overleggen over het beleid, zonder deel te nemen aan de regering. Iedereen doet zo wat water bij de wijn: MR, PS, en N-VA.”

In principe moet die partijloze brugfiguur Franstalig zijn, omdat het de MR is die ze aanduidt. Opvallend is dus dat de Vlaams-nationalisten een constructie zouden steunen waarin hun impliciete vertegenwoordiger benoemd wordt door een Franstalige partij.

Kwetsbaarheid

Het voorstel kwam van de MR en kreeg het fiat van Brussels PS-kopman Ahmed Laaouej bij een ontmoeting tussen beide protagonisten in hotel Amigo, zo wil de overlevering volgens La Libre. De MR krijgt zo eindelijk zicht op het Brussels minister-presidentschap, de PS krijgt onderhandelingen en uiteindelijk een regering zonder de N-VA.

De deal betekende de vrucht van gestage toenaderingen tussen beide kampen in de voorbije weken, vooral op sherpaniveau en “met veel goede wil”, zegt een bron.

Toch rijzen er ook wat vragen over de doorbraak. Bij Open VLD heeft kopstuk Frédéric De Gucht, die zijn lot in deze formatie koppelde aan de partij van premier Bart De Wever, het in een reactie aan BRUZZ over een figuur “met N-VA-signatuur". Tegelijkertijd lijkt het ondenkbaar dat de PS akkoord zal gaan met bijvoorbeeld een oud-kabinetschef uit Vlaams-nationalistische hoek.

Ook blijft de kwetsbaarheid van een Nederlandstalige minderheid die gesteund wordt door de N-VA een mogelijk struikelblok.

Niet alleen om de regering in het zadel te krijgen, maar ook bij stemmingen in de VGC en de GGC is een meerderheid aan Nederlandstalige kant nodig. Het lijkt ondenkbaar dat de N-VA de meerderheid dan zomaar carte blanche geeft zonder zelf iets in de pap te brokken te hebben. “Het is allemaal nog erg fragiel”, geeft een bron aan Nederlandstalige kant toe.

Begroting

Onder die mist gaan maandagnamiddag, exact vierhonderd dagen na de verkiezingen, voor het eerst echte Brusselse regeringsonderhandelingen van start.

Een akkoord voor 21 juli lijkt te hoog gegrepen, maar tegen september zou een nieuwe Brusselse regering wel in het zadel moeten zitten.

Die deadline is extra belangrijk omdat kredietbeoordelaar Standard & Poor’s na de zomervakantie opnieuw naar de hoofdstad afreist om de rating van het Brussels Gewest te bepalen. Een nieuwe ratingverlaging dreigt de financiën van het gewest nog meer in het gedrang te brengen.

Die financiën beloven de rode draad doorheen de onderhandelingen te vormen. Over het tempo waaraan en de ingrepen waarmee de bloedrode Brusselse begroting getemd moeten worden, bestaat zeker tussen de twee grootste partijen aan tafel – de MR en de PS – een hoop discussie.

Leisterh

Tot slot is het uitkijken naar de comeback van de gedoodverfde Brussels minister-president David Leisterh (MR), die de voorbije weken van de voorgrond is verdwenen. Door de stilte rond Leisterh gingen er zelfs stemmen op dat de MR aan een nieuwe figuur zou denken, maar die geruchten doet een welingelichte liberale bron af als gespin.

Toch zou het kunnen dat de Brusselse MR-voorzitter nog even in de wachtkamer blijft zitten tot de onderhandelingen goed en wel vertrokken zijn. Maandagnamiddag om 15 uur zitten MR, PS, Les Engagés, Groen, Open VLD en Vooruit samen in het Brussels parlement.

Eerder op de dag, om 11.30 uur, blazen de Brusselse kopstukken van Groen, N-VA, Open VLD en Vooruit verzamelen op het kabinet van Groen-minister Elke Van den Brandt. "Er is overleg nodig, want we zitten toch nog met heel wat vragen", klinkt het bij een woordvoerder.