Premier De Wever noemt Brusselse begrotingsopsmuk ‘oplichterij’ en botst met Open VLD

In de Kamer heeft premier Bart De Wever (N-VA) donderdag brandhout gemaakt van de Brusselse begrotingsopsmuk waarna het er hard tegen onzacht aan toe ging met Open VLD. Op Brussels niveau blijft de liberale kopman Frédéric De Gucht dan weer azen op een Nederlandstalige meerderheid mét de N-VA. “Als we niet aan tafel mogen zitten, doen we niet mee”, herhaalt Cieltje Van Achter (N-VA) aan onze redactie.

Jean-Marie Dedecker, de burgemeester van Middelkerke die op een N-VA-lijst verkozen werd maar als onafhankelijke in de Kamer zetelt, lijkt begaan met Brussel.

Niet voor het eerst maakte Dedecker van het wekelijkse vragenuurtje gebruik om bij premier Bart De Wever (N-VA) te polsen met welke bril hij naar de politieke crisis in Brussel kijkt. Vandaag vormde het onderzoek van De Tijd en The Brussels Times de aanleiding. Daaruit bleek dat de Brusselse regering consistent truckjes heeft bovengehaald om haar begroting op te smukken.

‘Veel inspiratie opgedaan’

De Wever kopte de voorzet van Dedecker gretig binnen. “Het deksel is van de beerput gevlogen. Opsmukken van cijfers, voorwaardelijke leningen inschrijven, investeringssteun als liquiditeit tellen, nog te beslissen maatregelen inschrijven als verworven, ... ik heb veel inspiratie opgedaan om pijnloos de federale begroting te kunnen saneren”, knipoogde De Wever.

Volgens de eerste minister gaat het om “oplichterij”, waarna hij zich tot Open VLD-fractieleider en Brusselaar Alexia Bertrand richtte - partijgenoot van Brussels minister van Begroting Sven Gatz. “U heeft een begrotingstekort gerealiseerd van 1,6 miljard euro, een kwart van de ontvangsten. De schuldenput ligt op 15,6 miljard euro en binnenkort volgt er wellicht een verlaging van de kredietwaardigheid”, ging De Wever verder.

Reden genoeg volgens Dedecker om “in te grijpen”. De West-Vlaming vindt dat het federale niveau Brussel onder voogdij moet plaatsen. “Maar dat is in ons institutioneel framework niet voorzien”, aldus De Wever. “Het is aan de Brusselaars om het aan te pakken. We kunnen het vacuüm dat zij hebben gecreëerd niet opvullen. Als er een regering is en die doet niet wat ze moet doen, zijn er wel handvaten om in te grijpen.”

Mogelijk verwijst de premier daarmee naar artikel 49 uit de financieringswet, die stelt dat de federale regering de leenmogelijkheden van gewesten kan beperken.

Elke private lening van de Brusselse regering zou dan groen licht moeten krijgen van minister van Financiën Jan Jambon (N-VA). De federale regering kan zich in dat geval dan weer verdedigen door te stellen dat onvoldoende besparingen in de Brusselse deelstaat haar eigen begroting in het gedrang zou brengen.

Bouchez

Na het dubbelspel tussen De Wever en Dedecker beet Open VLD-fractieleider Alexia Betrand van zich af. De Brusselse kantelde het debat naar de begroting op federaal niveau, waar momenteel over onderhandeld wordt. “U spreekt over Brussel, maar niet over uw eigen begroting. Arizona is de eerste hervormingsregering die het begrotingsgat groter gaat achterlaten”, beweerde Bertrand.

“En wat Brussel betreft: Frédéric De Gucht wil de zaken op orde zetten”, waarop MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez enkele zitjes verder klaarblijkelijk misnoegd het hoofd schudde.

Nederlandstalige meerderheid

Vierentwintig uur eerder, in de coulissen van het Vlaams parlement, kwam gedoodverfd Open VLD-voorzitter Frédéric De Gucht bij Villa Politica op VRT 1 aan het woord over de Brusselse begrotingsgesprekken. Hij herhaalde dat Open VLD enkel in een regering stapt met een Nederlandstalige meerderheid.

“Ik ga mijn uiterste best doen om de enige Nederlandstalige meerderheid die gevormd is (met Groen, N-VA, Open VLD en Vooruit; JB), in werking te doen treden, maar dat is vandaag niet het voorwerp van de gesprekken”, klonk het.

“Wij zitten nu aan tafel omdat deze potentiële regering in staat zou zijn om 1 miljard euro besparingen door te voeren. Op basis van de gesprekken zullen we zien of dit initiatief levensvatbaar is en daarna hebben we tijd om de Nederlandstalige meerderheid te vervolledigen.”

Maar hoe langer de begrotingsonderhandelingen duren, des te kleiner lijkt de kans dat de N-VA – of CD&V – zou aansluiten. “Wij doen niet mee als we niet aan tafel zitten tijdens de onderhandelingen”, herhaalt Brussels N-VA-kopstuk en Vlaams minister Cieltje Van Achter vandaag aan onze redactie – zelfs als de PS haar veto tegen de N-VA op miraculeuze wijze zou laten vallen.

Dezelfde boodschap weerklinkt ook al langer bij Benjamin Dalle (CD&V). Zeker nadat Open VLD de christendemocraten van de onderhandelingstafel weerde, is de appetijt om later aan te sluiten helemaal verdwenen bij Dalle.

Herschikte regering

Tegelijkertijd past De Gucht ook voor avonturen via de Brusselwet, die het in principe mogelijk maakt om de regering aan Franstalige kant te herschikken, terwijl Groen, Open VLD en Vooruit – zonder meerderheid aan Nederlandstalige kant – op post blijft. Grondwetspecialisten zijn het daar weliswaar niet helemaal over eens, maar De Gucht sluit zo'n piste alvast uit. “Daar doen we niet aan mee.”

De vraag is welke weg dan nog naar een regering leidt. “De liberalen willen niet weten van Team Fouad Ahidar, ze sluiten CD&V uit, ze bedanken voor de stem van onafhankelijke Sonja Hoylaerts en dat het niet lukt met de N-VA is de voorbije vijftien maanden wel al duidelijk geworden”, zegt een Brussels parlementslid.

“Maar als er straks een akkoord komt over de begroting, dan moet een regering die toch ook uitvoeren?", aldus datzelfde parlementslid. "De regering in lopende zaken, met Ecolo en Défi en zonder MR en Les Engagés, gaat dat niet doen. Dus komt zo’n herschikking bijna automatisch op tafel, waarvoor de Franstaligen dan zullen doordrukken. Vergeet niet dat de Franstalige partijen dankzij de meerderheid van MR, PS en Les Engagés zelf zo’n herschikking van de regering in gang kunnen zetten. Daar hebben ze de Nederlandstaligen niet voor nodig. Die staan dan voor een voldongen feit.”