Het omstreden plan van de PS om via het Brussels parlement een regering te vormen, bracht geen zoden aan de dijk. Toch heeft kopman Ahmed Laaouej zich wel kunnen profileren als de man die de formatie wil verlossen van de impasse. Ondertussen zit er voor formateur David Leisterh (MR) niets anders op dan vast te houden aan een virtuele meerderheid.
Voorstel van Laaouej valt in duigen, maar toch werkt zijn plannetje
De Brusselse PS-baas Ahmed Laaouej stelde woensdag voor om van artikel 35 uit de Brusselwet gebruik te maken om uit het formatiedal te klauteren. Die passage laat volgens de Brusselse PS toe dat de minister-president en de ministers van een nieuwe regering in twee fasen voorgedragen kunnen worden.
De PS duidde zelf formateur David Leisterh (MR) aan als minister-president om de procedure in gang te zetten. Als hij zou instemmen, kwam de tweede fase in werking waarbij elke taalgroep afzonderlijk twee ministers zou voordragen. Dat kan wel enkel bij een meerderheid in de afzonderlijke taalgroepen.
Mocht het zover komen, dan zou het parlement bij een geheime stemming zich over die kandidaat-ministers buigen. Het resultaat: het overwegend Franstalige parlement zou een zeg hebben in de benoeming van de Nederlanstalige ministers en dus in de samenstelling van de meerderheid aan Vlaamse kant.
‘Vertrouwen’
Niet alleen de griffie van het Brussels parlement, maar ook verschillende grondwetspecialisten gaan niet akkoord met de PS-lezing van artikel 35 uit de Brusselwet. “Op basis van artikel 35 kan de regering alleen in haar geheel verkozen worden”, stelt grondwetspecialist Quinten Jacobs. “Dus niet eerst de minister-president en dan de ministers.” Daarmee schaart hij zich aan de zijde van de griffier van het parlement die het PS-voorstel woensdag onontvankelijk verklaarde.
Grondwetspecialist Guillaume Delvaux van de UCLouvain voegt toe: “Het is belangrijk om te onderstrepen dat artikel 35 stelt dat die regeringsleden pas individueel voorgedragen kunnen worden als er geen akkoord is over de samenstelling van een nieuwe regeringsploeg."
“Politiek gezien is het ook erg vreemd om het parlement een regering te laten vormen. Een parlement moet het vertrouwen geven aan ministers en daarna hun beleid controleren. Stel dat dit plan lukte, kan je je afvragen wat dat zou betekenen voor het vertrouwen in de regering", zegt Delvaux aan onze redactie.
"Het gebrek aan informatie en achtergrond bij deze procedure betekent natuurlijk dat dit artikel gebruikt kan worden zoals Laaouej wil, zelfs als het tot niets leidt."
Grondwetspecialist

Lek
Toch is de PS van plan om alles uit de kast te halen om te tonen dat ze aan een oplossing voor de formatie-impasse wil werken. Morgen zullen de Franstalige socialisten in het Brussels parlement de werkwijze van de MR-parlementsvoorzitter Bertin Mampaka en de (onafhankelijke) griffier betwisten. “Het kan toch niet dat de uitspraak van de griffier in de pers lekt voordat wij die ontvangen?” klinkt het in het PS-kamp.
Volgende week zou in het Uitgebreid Bureau van het Brussels parlement, dat bestaat uit een dertigtal parlementsleden onder wie de fractieleiders, vervolgens besproken moeten worden hoe paragraaf 2 van artikel 35 wél geactiveerd kan worden, valt te horen in de entourage van Laaouej.
Los van het vervolg heeft de MR al laten verstaan dat formateur David Leisterh niet zal ingaan op het voorstel van de PS. Tegelijk kan Laaouej opperen dat hij voor een uitweg uit de impasse probeert te zorgen en voedt hij de perceptie dat hij daar veel voor over heeft.
Franstalig formateur David Leisterh (MR) reageert bij BRUZZ op het voorstel van de PS. "Ik waardeer dat de PS nu met een idee komt om de impasse te doorbreken, maar dit voorstel kan ik niet aanvaarden. De PS moet terug aan tafel komen en onderhandelen."
‘Achter de hand’
Tegelijkertijd blijft Leisterh aan een virtuele meerderheid vasthouden. Want al meer dan twee maanden raakt de liberaal niet verder dan 39 van de 89 zetels, de optelsom van de MR en Les Engagés enerzijds en Groen, N-VA, Open VLD en Vooruit anderzijds.
Politicoloog Nicolas Bouteca (UGent) schreef vandaag op X dat Laaouej een punt heeft wanneer hij stelt dat de Brusselse regering een driedubbele meerderheid nodig heeft: in de twee taalgroepen én globaal in het parlement. “Sinds het Lombardakkoord uit 2001 hebben de Franstalige Brusselse parlementsleden eigenlijk inspraak in wie er aan Nederlandstalige kant aan boord komt. Dat is iets waar onder andere de Open VLD voor heeft gezorgd.”
Die globale meerderheid lijkt nog steeds veraf en dus zal de druk blijven toenemen op Leisterh, terwijl Laaouej kan volhouden dat nu niet hij maar andere partijen een, in zijn ogen wettelijk bepaalde, oplossing blokkeren.
Zo verschuift de PS-topman de aandacht van zijn veto tegen de N-VA naar de onwil van anderen om een wettelijke kunstgreep toe te passen. Dat grondwetspecialisten hem tegenspreken, is in die optiek een detail, lijkt het wel. Daarenboven is paragraaf 2 van artikel 35 van de Brusselwet nog nooit ingeluid en is er zo extra ruimte voor juridische interpretatie.
Delvaux: “De wetgever moet destijds gedacht hebben dat het interessant zou zijn om deze procedure achter de hand te houden voor het geval dat. Maar het gebrek aan informatie en achtergrond ervan betekent natuurlijk dat dit artikel gebruikt kan worden zoals Laaouej wil, zelfs als het tot niets leidt.”
Brussel zonder regering
Lees meer over: Brussel kiest: Brussels parlement , Brussel zonder regering , Ahmed Laaouej , brusselse PS , Brusselse formatie
Fijn dat je wil reageren. Wie reageert, gaat akkoord met onze huisregels. Hoe reageren via Disqus? Een woordje uitleg.