De voorspelde drukte aan de Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ) is woensdagochtend werkelijkheid geworden: zo’n 250 asielzoekers werden geregistreerd, voor nog eens tientallen mensen ging de deur dicht. Door het verlengde weekend en een brand zaten daar voor het eerst sinds lang ook gezinnen bij. “Er is een sneeuwbaleffect ontstaan.”
© BRUZZ/JB
Geen asielregistratie voor enkele gezinnen vandaag: ‘Brand en lang weekend remmen werking’
Het was drummen aan de Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ) woensdagochtend. Na een vierdaagse sluiting in wat traditioneel een periode is waarin het aantal asielaanvragen piekt, waren de lange rijen – met de zomer van 2022 in het achterhoofd – geen verrassing.
Toch beten heel wat mensen in het zand, onder wie ook enkele gezinnen. Tientallen mensen kregen een uitnodiging om binnenkort terug te keren en zich dan aan te melden als asielzoeker (komende week in het geval van een heel aantal alleenstaande mannen).
Ongeveer 250 mensen konden vandaag wel terecht bij DVZ om zich te laten registreren, klinkt het bij woordvoerster Paulien Blondeel. Ter indicatie: in juni werden op dagbasis gemiddeld 90 mensen geregistreerd. Vandaag was uiteraard een (aangekondigde) piekdag, maar het hoge dagcijfer liegt niet.
DVZ roept het verlengde weekend logischerwijs in als oorzaak van de drukte, maar niet alleen dat.
“Afgelopen vrijdag was er een brand in de Passage 44, waardoor het Pachecogebouw geëvacueerd moest worden. De ondergrondse verdiepingen, waar de registraties plaatsvinden, mochten die dag niet meer opnieuw in gebruik genomen worden. Daardoor hebben we de personen die zich vrijdag aanboden om zich te registreren, in de loop van deze week moeten uitnodigen.”
“De diensten hebben zich zo voorzien voor de families en kwetsbaren dat er een opvangplaats is, ook als zij zich niet hebben kunnen registreren"
Nachtopvang
Ondanks die factoren, gepaard met het verzadigde opvangnetwerk, de dossierachterstand bij het Commissariaat-generaal voor de Vluchtelingen en Staatlozen (CGVS) en de klassieke (maar daarom niet gegarandeerde) hoogconjunctuur in de asielaanvragen de komende weken en maanden, zijn er volgens Vluchtelingenwerk Vlaanderen te weinig extra inspanningen gedaan om asielzoekers te registreren.
“Er werd ons nochtans verzekerd dat de betrokken diensten hierop voorbereid zouden zijn”, aldus Thomas Willekens. “Helaas hebben we moeten vaststellen dat er, net zoals de voorbije jaren, nu onvoldoende registratiecapaciteit is. Asiel aanvragen – laat staan een opvangplaats krijgen – is dezer dagen weer moeilijker voor veel mensen.”
Wat Willekens bovendien opviel ter plekke, was het groeiend aantal families. “We zagen die toename de afgelopen weken al, maar ze konden zich wel steeds registreren. Vandaag was dat niet het geval.”
Dat bevestigt DVZ. “Enkele families konden we niet registreren, maar Fedasil voorziet wel nachtopvang voor hen. De diensten hebben zich daarop voorbereid. Zij kregen een uitnodiging om morgen terug te komen.”
Voor de goede orde: door de aanhoudende opvangcrisis krijgen vrouwen, gezinnen en mensen met een beperking bij de asielaanmelding voorrang op alleenstaande mannen.
‘Sneeuwbaleffect’
In de omgeving van staatssecretaris voor Asiel en Migratie Nicole de Moor (CD&V) valt te horen dat de ‘pech’ van de brand in Passage 44 aan de start van een extra lang weekend geen impact zal hebben op de opvang van een deel van de asielzoekers.
“De diensten hebben zich zo voorzien voor de families en kwetsbaren dat er een opvangplaats is ook als zij zich niet hebben kunnen registreren.”
In ieder geval wordt er voorlopig niet geanticipeerd op een mogelijk verhoogde instroom in de komende weken, al liggen er wel “scenario’s op tafel”.
Weinig hoopvol, vindt Vluchtelingenwerk Vlaanderen. “Je zit met die groep mensen die niet is binnengeraakt en de komende dagen weer gaat aanschuiven, bovenop nieuwe asielzoekers. Het blijft een korte week, waardoor er hoe dan ook een sneeuwbaleffect ontstaat”, aldus Willekens.
De registratiecapaciteit opdrijven is niet aan de orde voor DVZ. Blondeel: “Wij hebben reeds een flexibel team dat bijspringt tijdens drukkere periodes. Daarnaast hangt de registratiecapaciteit ook af van de infrastructuur en ook daar kunnen wij niet verder uitbreiden.”
"Zodra het kouder wordt, zullen mensen zich opnieuw gaan groeperen – om warmte te vinden, maar ook om niet vergeten te worden"
'Niet vergeten worden'
Het is nog een element dat de vrees voor een volgend (en steviger) hoofdstuk van de opvangcrisis doet aanwakkeren.
“Momenteel weten we niet waar de mensen die zich niet kunnen aanmelden of geen opvang krijgen naartoe gaan, maar zodra het kouder wordt, zullen ze zich opnieuw gaan groeperen – om warmte te vinden, maar ook om niet vergeten te worden”, denkt Willekens.
Bij de Humanitaire Hub, waar kwetsbare mensen voor allerlei ondersteuning en hulp terechtkunnen, voelen ze nu al dat de druk stijgt.
"Het was vandaag merkbaar, maar ook in de komende weken zal duidelijk worden dat meer en meer mensen voedsel en hulp nodig hebben - niet alleen mensen die asiel aanvragen", zegt coördinator Lorenzo Durante Viola. "Er zijn ook meer kwetsbare personen die de nacht doorbrengen aan de hub."
Onderdak wordt er niet aangeboden, maar samen met andere organisaties blijft de Humanitaire Hub bij overheden aandringen op meer opvang en ondersteuning voor iedereen die in Brussel zonder dak boven het hoofd zit. "De situatie is nu al precair. We houden ons hart vast voor de wintermaanden."
Lees meer over: Samenleving, Dienst Vreemdelingenzaken, Pacheco, asielregistratie
