In het begin van de jaren 1920 was de Emile Jacqmainlaan zowat de Brusselse versie van de Londonse Fleetstreet. Die straat stond decennialang synoniem voor journalistieke bedrijvigheid, door de aanwezigheid van heel wat dagbladen. Zo bevonden de redacties van Le Soir, La Dernière Heure en Het Laatste Nieuws zich allemaal netjes naast elkaar in de centrale laan van onze hoofdstad. Ze hadden er het gezelschap van De Standaard-groep en La Libre Belgique.
© HLN
| Het gebouw van het Laatste Nieuws aan de Jacqmainlaan, zoals het er tot in 1973 uitzag.
Jouw vraag
4
JOUW VRAAG. Waar zat welke krant precies vroeger in de Jacqmainlaan?
Lees ook: BIG CITY. Kan je Brusselse vissen eten?
"De Jacqmainlaan was vroeger de Fleetstreet van Brussel, zegt men. Waar zat welke krant juist?"
“De Standaard en haar toenmalige papieren kinderen - onder meer het dagblad Het Nieuwsblad, het weekblad Ons Volk - waren gevestigd aan de Jacqmainlaan, huisnummer 127,” stelt Gaston Durnez, schrijver en oud-redacteur van De Standaard. “Aan de rechterkant – voor wie met de rug naar het gebouw staat - bevond zich het hotel-restaurant Canterbury. Ontelbaar zijn de interviews en andere artikels die daar, bij een koffie en vermoedelijk ook bij ander vocht, zijn gemaakt en geschreven door journalisten uit de laan. Die lokalen dienden voor De Standaard als echte bijkomende kantoren.”
Op 8 juni 1976 ging De Standaard-groep failliet. Voor de toenmalige werknemers kwam dat als een donderslag bij heldere hemel. André Leysen bracht redding, en twee jaar later verhuisde het bedrijf van een grootstad naar een kleine gemeente, aan de rand van de stad. “Onze krantengroep, die na het faillissement in 1976 was omgedoopt tot Vlaamse Uitgeversmaatschappij (VUM) is in 1978-79 verhuisd naar Groot-Bijgaarden,” zegt Bart Sturtewagen, hoofdcommentator bij De Standaard. Veertig jaar later heeft De Standaard beslist om weer naar het centrum van Brussel te verhuizen. Dat is eind 2020 gepland.
Maar terug naar de Jacqmainlaan, het huisnummer 127 en ouwe getrouwe Durnez. “Aan de linkerzijde was tot in de jaren zestig de Standaard Boekhandel gevestigd, in die tijd een zelfstandige zusterfirma van de krant,” herinnert Durnez, intussen 91, zich. “Op de bovenverdieping kwam de Vlaamse Club bijeen - van August Vermeylen, Ernest Claes en hun vrienden. En daarnaast huisde Het Laatste Nieuws, het liberale dagblad van de familie Hoste, dat de grootste concurrent was van Het Nieuwsblad.”
(lees verder onder de foto-gallerij)
© Liberaal Archief/Liberas
| De gevel van de redactie van Het Laatse Nieuws aan de Jacqmainlaan, zoals hij er tot in 1973 uitzag.
© Liberaal Archief/Liberas
| De redactie van Het Laatse Nieuws (HLN) aan de Jacqmainlaan in 1988.
© Liberaal Archief/Liberas
| Een krantenartikel over de snelste drukpers in het Sint-Pieterssstraatje.
© Het Liberaal Archief/Liberas
| Woelige tijden in het Sint-Pietersstraatje in 1976. Straatprotest onder leiding van directeur-generaal van de nv Hoste, uitgever van Het Laatste Nieuws, Albert Maertens, voor de vrijwaring van de drukkerij van Het Laatste Nieuws, n.a.v. het faillissement van De Standaard. Links van Maertens, politiek journalist, en Laurent Panneels.
“Het Laatste Nieuws was aan de voorkant, aan de Jacqmainlaan 107 gelegen, dat moet nu ter hoogte van het Théatre National zijn,” zegt historicus en oud-politiek journalist van Het Laatste Nieuws Bert Cornelis. “Het was een heel modernistisch gebouw met ronde halve bollen tegen de gevel. Ook de eerste zetel van Het Laatste Nieuws stond er toen nog, een oud herenhuis dat met tal van gangetjes en loopbrugjes verbonden was met de nieuwbouw. Het was een ongelooflijk, maar gezellig doolhof. Aan de andere kant, in het Sint-Pietersstraatje lag de ingang voor het personeel en de drukkerij.”
“De redactie en de drukkerij zijn helaas in 1991 verhuisd naar Kobbegem (Asse), waar ze volgende maand ook weer verdwijnen, richting Antwerpen,” aldus Cornelis. De verhuizing bleek geen pretje. “Voor een politiek journalist, zoals ik, was het een hel. We beschikten toen nog niet over gsm’s, internet en laptops, alles moest dus van op de redactie gebeuren. Gevolg, uren in de Leopold II-tunnel doorgebracht, ’s avonds op weg van de Wetstraat naar de redactie in Kobbegem om mijn artikel(s) nog te schrijven.”
Niet alleen in de Emile Jacqmainlaan heerste er journalistieke bedrijvigheid, ook aan de achterkant in de Sint-Pietersstraat waren er verschillende dagbladen aanwezig. “Niet veraf, in een parallelstraatje van de nabije Adolf Maxlaan, werd het toen zelfstandige Franstalige liberale dagblad La Dernière Heure geproduceerd, evenals, meen ik, het sportblad Les Sports. In de Tweede Wereldoorlog verscheen La Dernière Heure niet en werden de persen gebruikt door de Brüsseler Zeitung, het blad van de Duitse Wehrmacht,” zegt Durnez.
La Libre Belgique had zich daar eveneens gevestigd en vertrok als laatste uit de zogenoemde Fleetstreet in 2006. Al de Vlaamse kranten hadden de straat al veel eerder vaarwel gezegd.
VOLGENDE WEEK: Waarom staat er een engel boven op het hoekhuis van de Brabantstraat en de Aarschotstraat?
BIG CITY: stel zelf je vraag
Elke week gaat BRUZZ met Big City op zoek naar antwoorden op jouw vragen over Brussel. Vragen allerhande over jouw stad stel je online aan de redactie. De vraag met de meeste voorkeuren wordt onderzocht en beantwoord.
Ook een vraag over Brussel? Zet onze journalisten aan het werk en stel je vraag in Big City.
Big City
Zet onze journalisten aan het werk en stel ons jouw vraag over Brussel. De populairste vragen van de BRUZZ-gebruikers worden beantwoord in een reportage op een of meerdere BRUZZ-kanalen.
Lees meer over: Brussel-Stad, Samenleving, Big City, jacqmainlaan, Fleetstreet
Fijn dat je wil reageren. Wie reageert, gaat akkoord met onze huisregels. Hoe reageren via Disqus? Een woordje uitleg.