Sfeer in kraakpand Paleizenstraat helemaal verhit: ‘Ik voel me met de dag onveiliger'

Na een brutale mesaanval en het overlijden van een bewoner in slechts twee dagen tijd lijken onrust en onveiligheid zich meester te hebben gemaakt van het kraakpand in Paleizenstraat 48. “Er zijn dagelijks gevechten, samenleven wordt steeds moeilijker”, zegt een asielzoeker die in het gebouw verblijft.

Zo’n 150 eind oktober, het dubbele twee weken later, en een duizendtal vandaag: het aantal bewoners in het gekraakte gebouw in de Paleizenstraat in Schaarbeek steeg in een korte tijd spectaculair. Net als - onvermijdelijk - de risico’s door met zoveel op zo'n kleine, totaal niet geschikte ruimte samen te leven.

De balans oogt intussen beroerd. Besmettelijke ziektes zoals schurft, difterie en zelfs tuberculose maken mensen ziek, en de sanitaire omstandigheden zijn buitengewoon ondermaats.

Daarbij moeten de asielzoekers sinds afgelopen weekend ook leven met het feit dat een bewoner is overleden na wellicht een overdosis aan drugs en dat een andere bewoner driest werd aangevallen door drie personen die het pand waren binnengedrongen en het slachtoffer met een mes begonnen te steken.

Bijstand op de stoep

Zaterdag troffen politie en hulpdiensten in het gebouw het levenloos lichaam van een bewoner aan. Het gaat om een Tunesiër, wiens familie reeds op de hoogte werd gebracht van het overlijden.

Het kabinet van staatssecretaris voor Asiel en Migratie Nicole de Moor (CD&V) stelt dat het niet om een asielzoeker gaat, maar dat de persoon “zonder wettig verblijf" in België verbleef. “Dat betekent dat hij geen recht op opvang bij Fedasil heeft, maar wel het land moest verlaten.”

Bronnen die dicht bij de bewoners van de Paleizenstraat staan, geven aan dat de overleden migrant met donkere gedachten worstelde en medicatie slikte.

"Hij zat slecht in zijn vel," weet een hulpverlener. Van zelfdoding is volgens het Brussels parket echter geen sprake. Dat spreekt eerder van een "natuurlijk overlijden", vastgesteld door een dokter.

Messteken

De dag erna, op zondag, op kerstdag, werden de bewoners in de namiddag opnieuw opgeschrikt. Deze keer door drie mannen die het pand waren binnengedrongen en een bewoner verschillende messteken toedienden.

“De toegang tot het gebouw wordt niet altijd gecontroleerd”, zegt sociaal werker Naïm Daibes, die de situatie in het asielzoekerskamp op de voet volgt.

“Daardoor zijn onbekenden kunnen binnendringen. Ze hebben, om nog onbekende redenen, een man brutaal aangevallen, tot hij praktisch dood was. Enkele bewoners met een medische achtergrond hebben het slachtoffer vervolgens geholpen en bloedend naar buiten kunnen brengen. Op de stoep kreeg hij bijstand van de politie en hulpdiensten.”

“Het slachtoffer werd voor verzorging overgebracht naar het ziekenhuis”, bevestigt het Brussels parket. “Hij verkeert niet in levensgevaar."

Het parket heeft de nodige onderzoeksdaden bevolen, waaronder analyse van de camerabeelden.

Ondertussen zou het slachtoffer opnieuw zijn intrek genomen hebben in de Paleizenstraat.

Messengevecht

Volgens Daibes blijven de leefomstandigheden in het kraakpand verslechteren. Gevolg? “De mensen voelen zich wanhopig, radeloos en onveilig. Er ligt overal afval.”

Gisteren zou er zich overigens nog een messengevecht hebben afgespeeld tussen een aantal bewoners, vertelt Daibes. Iemand zou naar het ziekenhuis zijn overgebracht met verwondingen in het aangezicht.

Daibes stelt bovendien dat de politie het pand niet meer zou willen betreden, maar de korpschef van de politiezone Brussel Noord, Olivier Slosse, ontkracht die bewering.

“Als wij opgeroepen worden, gaan we naar binnen. Maar gezien de context vergt een interventie extra voorbereiding, voldoende ploegen en het nodige beschermingsmateriaal, ook wegens de sanitaire toestand. Je wandelt daar niet zomaar binnen.”

Identificatie bewoners

“Er zijn dagelijks gevechten”, vertelt Fawad, een asielzoeker uit Afghanistan die al twee maanden in België verblijft.

Fawad wijst op de samenstelling van de groep. “Er blijven mensen van verschillende gemeenschappen aankomen. Daarnaast lijkt het ook alsof steeds meer mensen die geen internationale bescherming genieten hun toevlucht zoeken in het gebouw, om allerlei redenen.”

Hij heeft het over gewapende mannen, mensen die drugs gebruiken en individuen die vooral uit zijn op amok maken. “Ik voel mij elke dag onveiliger.”

'Situatie onhoudbaar'

Schaarbeeks burgemeester Cécile Jodogne (DéfI) vroeg mede daarom al eerder deze maand aan Fedasil om van start te gaan met de identificatie van de bewoners.

“Maar daar zou volgende maand pas werk van gemaakt kunnen worden. Als burgemeester beschik ik zelf niet over de bevoegdheden, hoe schrijnend ook de situatie”, aldus Jodogne.

“Het federale niveau laat het na om te handelen, waardoor burgers, ngo’s en andere verenigingen in de bres moeten springen, maar dat is niet houdbaar. Het ontbreekt aan politieke wil om structurele oplossingen te vinden.”

De Moor ontkent die aantijging in een persbericht, donderdag verstuurd naar aanleiding van het sterfgeval. De identificatie van asielzoekers komt er.

En ook: “Fedasil probeert vanaf 2 januari een volgende groep van enkele tientallen een plaats in het opvangnetwerk aan te bieden. De bedoeling is om op die manier gradueel alle asielzoekers uit de Paleizenstraat te verhuizen naar het opvangnetwerk van Fedasil.” Afgelopen week kon een eerste groep van 23 mensen richting opvangstructuren vertrekken.

“Er is ook een samenwerking met Croix Rouge om medische teams ter plaatse te sturen”, klinkt het nog bij de woordvoerder van de Moor. Vorige week startte de Franstalige tak van het Rode Kruis een mobiele noodkliniek op aan Paleizenstraat 48.