Ben Hamou: ‘Voorbije 25 jaar al 12.000 woningen gebouwd in oude kantoorgebouwen'

In 25 jaar tijd zijn in Brussel 12.000 tot 14.000 woningen gebouwd in voormalige kantoorgebouwen, zegt staatssecretaris Nawal Ben Hamou (PS). Veel lege bedrijfsruimtes staan echter nog steeds te verkommeren. “De kostprijs van verbouwingen blijft een probleem terwijl lokale overheden bovendien vaak tegenstribbelen.”

Sinds het telewerk in de coronacrisis een doorbraak kende, komt er steeds meer kantooroppervlakte vrij. Velen zien daarin een oplossing voor de stijgende huizenprijzen en de hardnekkige daklozenproblematiek. “Hoe kan het dat kantoorruimte leeg blijft staan terwijl duizenden mensen op straat staan", vroeg Bertin Mampaka Mankamba (MR) zich donderdag af in de commissie Huisvesting.

Staatssecretaris Ben Hamou bevestigde dat dit onaanvaardbaar is, maar stelde in één adem dat er wel degelijk projecten bezig zijn. "Sinds 1997 zijn er 767 bouwvergunningen – goed voor 1.250.000 vierkante meter - afgeleverd voor het transformeren van kantoren naar woningen. Als we uitgaan van een gemiddelde grootte van 90 tot 100 vierkante meter per woning, betekent dit dat er in 25 jaar zo tussen 12.000 en 14.000 woningen zijn gecreëerd.”

Concreet gaf de PS-minister het voorbeeld van het Pléiades-project in Sint-Lambrechts-Woluwe, waarbij een kantoorgebouw werd omgevormd tot 80 betaalbare huurappartementen. In Vorst zijn ontwikkelaars dan weer een voormalig fabrieksgebouw van Diamant Boart aan het omvormen tot 63 sociale woningen terwijl de komende jaren nog meer dan 300.000 vierkante meter kantoorruimte in de Europese wijk wordt herontwikkeld.

Lees verder onder de afbeelding.

“Dit soort verbouwingsprojecten wordt aangemoedigd met fiscale stimulansen zoals een btw-verlaging en sinds 2013 zijn ze ook vrijgesteld van stedenbouwkundige lasten (bijkomende verplichtingen bij een vergunning, red.)”, aldus nog Ben Hamou. Daarnaast heeft de Brusselse regering de aankoopprocedures van leegstaande gebouwen vereenvoudigd voor de Brusselse Huisvestingsmaatschappij.

Kostprijs

Toch botst de massale omschakeling naar goedkope woningen nog steeds op hindernissen. “Verbouwingsprojecten worden bijna uitsluitend uitgevoerd door particuliere ontwikkelaars en zijn meestal gericht op de productie van luxewoningen”, zegt Ben Hamou. “Dat heeft alles te maken met de hoge kostprijs van een conversie naar woningen.”

In kantoorruimtes is het sanitair bijvoorbeeld vaak gecentraliseerd terwijl dit voor afzonderlijke woningen niet kan. Voor projectontwikkelaars vormen dit soort aanpassingen een hele uitdaging. Een studie van Perspective.brussels concludeerde vorig jaar al dat kantoren omvormen tot scholen daarom waarschijnlijk een meer haalbare optie is.

“Daarnaast ontbreekt het lokale overheden nog vaak aan motivatie om deze verbouwingsprojecten (naar sociale woningen, red) te stimuleren”, concludeert Ben Hamou. De bedragen van de onroerende voorheffing – waar gemeenten een deel van krijgen via opcentiemen – liggen immers veel lager voor sociale woningen dan voor kantoorruimtes.