Noordelijk deel Metro 3 ondergraaft groene eenheid in Brussel

Ecolo-kopstukken Alain Maron en Zakia Khattabi pleitten de afgelopen dagen onomwonden voor het schrappen van de noordelijke uitbreiding van Metro 3. Maar minister van Mobiliteit en lijsttrekker voor Groen Elke Van den Brandt wil ‘vechten voor het project’. Zo loopt plots de taalgrens dwars door het normaal zo eensgezinde groene blok. "Ik ben misschien optimistischer dan Ecolo."

Ecolo-lijsttrekker voor het Brussels Parlement en kandidaat-minister president Zakia Khattabi is scherp voor het project Metro 3. “Er ligt geen cent op tafel, en na het schandaal aan de Stalingradlaan snap ik niet dat sommigen nóg een werf willen opstarten”, zo zegt ze in La Libre Belgique.

Khattabi wil wel de eerste fase van Metro 3, die nu al in aanleg is, afwerken. Maar “een metro naar Bordet, dat is uitgesloten voor mij”, zegt ze. “We zitten nu aan een kostprijs van meer dan vier miljard euro. Het is uitgesloten dat we de bewoners van de Helmetwijk en de Brabantwijk opzadelen met dezelfde moeilijkheden als die in de Stalingradwijk.”

Brussels minister voor Klimaat Alain Maron vertelde woensdag op nieuwszender LN24 dat Brussel zich geen metrolijn van 4,6 miljard euro kan veroorloven.

De Franstalige groenen zijn al enige tijd koele minnaars van het metroproject. In de kiescampagne van 2019 waren ze nog tegen Metro 3 in de huidige vorm. Ze vonden het te duur en disruptief. Maar, ze moesten op dat vlak toegeven bij de regeringsonderhandelingen. Een groene minister, Elke Van den Brandt, werd zelfs uitvoerder van het project.

Groen wantrouwen

Toch is het groene wantrouwen tegenover het project nooit helemaal gaan liggen. Brussels parlementslid voor Ecolo Isabelle Pauthier stelde opmerkelijk scherpe vragen over de werken en Ecolo-minister Maron verwelkomde kritiek van de oppositie op het project op X.

De scherpe taal van Ecolo is dus niet zo verwonderlijk, maar daarmee zitten ze opvallend genoeg niet op een lijn met hun Vlaamse tegenhanger. Brussels minister van Mobiliteit Van den Brandt geeft toe dat er veel vragen zijn rond het project, maar ze gelooft nog in de toekomst van het noordelijke deel: "Ik blijf vechten voor dit project, de inwoners van Evere en Schaarbeek verdienen ook sneller en efficiënter openbaar vervoer."

Van den Brandt minimaliseert ook het verschil tussen haar visie en die van de Franstalige tegenhangers van Groen. “De vragen die Ecolo stelt zijn niet nieuw en zeker legitiem. Ik maak me ook zorgen over de impact van de werf op de omwonenden, maar daarom moeten we vooraf goed bodemonderzoek doen en uitgebreid en helder communiceren met de buurtbewoners.”

Stalingradwerf

“Ik heb met de handelaren aan de Stalingradwerf gesproken, zij lijden onder de huidige situatie.” Van den Brandt verwijst daarmee naar de aanslepende werken door stabiliteitsproblemen aan het Zuidpaleis, dat onverwacht voor de metrowerf deels moet worden afgebroken. “Dat is een enorme uitdaging en we moeten er alles aan doen om zoiets te vermijden bij de noordelijke uitbreiding van de metro.”

Van den Brandt heeft ook geen probleem met de felle kritiek op de kostprijs: “Het is normaal dat Ecolo daar vraagtekens bij plaatst, het financiële plaatje is nog lang niet rond, en zij zijn niet de enige partij die dat doet.” Ook benadrukt ze dat Ecolo nog steeds een deel van het project steunt: "We zitten wel op een lijn voor de eerste fase, dat deel van de werf werken we af."

De vrees van Ecolo, dat het metrobudget alle andere projecten in Brussel zou kannibaliseren, deelt ze niet. “Ik ga voor een én-én-verhaal. En investeren in de nieuwe metrolijn, én investeren in meer trams en bussen. Dat hebben we met deze regering ook gedaan.”

Op de vraag hoe ze het verschil met Ecolo verklaart, antwoordt Van den Brandt dat zij misschien ‘optimistischer’ kijkt naar het project: “Ik ben in de politiek gegaan om dingen op te lossen.”

Ongemakkelijke oplossingen

Maar geen enkele van de oplossingen die nu naar voren komen, ligt voor de hand. Een publiek-private samenwerking, zoals Sven Gatz (Open VLD) voorstelt, ziet ze niet als dé uitweg uit de budgettaire impasse. “Ik verwelkom elk nieuw voorstel en wil het grondig bestuderen", zegt Van den Brandt. "Maar, ik plaats er ook kanttekeningen bij. Uiteindelijk zal de publiek-private optie op termijn duurder uitvallen, de kost wordt enkel over een langere periode gespreid.”

Van den Brandt kijkt naar een ander bestuursniveau om bij te springen: “Beliris staat in voor de aanleg van de tweede fase. Maar zij financieren maar 50 miljoen per jaar en dat wordt niet geïndexeerd.” Het gaat hierbij om federaal geld. “Uiteindelijk zal het federale niveau met extra financiering over de brug moeten komen. Dit is een project van bovenlokaal belang, veel pendelaars zullen ervan gebruik maken. De Brusselse begroting alleen kan dit niet dragen.”

En zo wordt Metro 3 onderdeel van de federale regeringsonderhandelingen, die wel eens lang zouden kunnen aanslepen. “Ik bereid nu alles voor zodat de volgende Brusselse regering een beslissing kan nemen over de tweede fase.”

Het ziet er naar uit dat dat geen gemakkelijke beslissing wordt.