Doemscenario De Wever wakkert geloof aan in Brusselse regering zonder MR

Dag na dag vergroot de afstand tussen de MR en de PS. Daar zorgt nu ook premier Bart De Wever (N-VA) voor, die het toekomstbeeld schetst van een failliet Brussel dat met hangende pootjes moet bedelen bij de federale overheid. Ahmed Laaouej (PS) schiet met scherp en gokt op een regering zonder de MR.

Nu zijn Arizona-regering honderd dagen in het zadel zit, was premier Bart De Wever (N-VA) het voorbije weekend niet weg te slaan van de televisiejournaals. Zes zenders strikten de eerste minister voor een interview, waaronder ook RTL.

Tijdens dat gesprek kreeg De Wever ook een vraag voorgeschoteld over de Brusselse formatie, die straks al een jaar aansleept.

De MR werkt in alle luwte aan een beleidsverklaring die de partij ter stemming wil neerleggen in het parlement in de hoop zo het pad te effenen voor een nieuwe regering. Het lijkt ijdele hoop. In de coulissen van de Brusselse politiek valt immers weinig enthousiasme te bespeuren voor het MR-initiatief.

Dat lijkt De Wever ook te beseffen. De premier blikte al vooruit op een scenario waarin het Brussels Gewest noodgedwongen komt aankloppen bij het federale niveau, als het in zo'n financiële ademnood geraakt dat er geen andere opties overblijven.

“In dat geval zal ik mij als het IMF (Internationaal Monetair Fonds, red.) opstellen en zware saneringsvoorwaarden stellen”, waarschuwde de N-VA'er. “Alleen dan kunnen we het malgoverno in Brussel een halt toeroepen.”

Griekenland

Politicoloog Dave Sinardet betwijfelt dat het zo’n vaart zal lopen. “Ik denk dat de wil ontbreekt bij de Brusselse bestuurders om middelen te gaan vragen bij De Wever. Dat scenario kan zich enkel ontvouwen als het echt, maar dan ook écht niet anders kan.”

Toch zou een ratingverlaging door Standard & Poor’s er in juni niet alleen voor kunnen zorgen dat nieuwe leningen afsluiten duurder wordt voor het gewest, maar ook dat de kaskredietlijnen van Belfius en ING verlagen en de liquiditeit in het gedrang komt – terwijl de Brusselse schuld alleen maar toeneemt.

“Dan kan het federale niveau eventueel borg staan voor leningen, gekoppeld aan bepaalde voorwaarden op het vlak van socio-economische hervormingen”, zegt Sinardet. Dat doet denken aan hoe het IMF destijds Griekenland te hulp schoot toen het land financieel in de afgrond tuimelde. “Brussel staat dicht bij die afgrond”, aldus De Wever.

'Kale reis’

Bij die vergelijking vallen kanttekeningen te plaatsen. “Het IMF leende destijds dan wel aan een regering in crisis, maar die was wel volwaardig aan de slag”, geeft een hoge Nederlandstalige bron aan.

“Als De Wever zich als het IMF wil opstellen ten opzichte van Brussel, zal hij daarentegen van een kale reis terugkomen. Want een regering in lopende zaken is niet in staat om structurele hervormingen door te voeren”, gaat hij verder. Een tussenkomst à la IMF zou dus gepaard moeten gaan met hervormingen binnen het kader van een nieuwe Brusselse regering. En die is niet in zicht.

Tegelijkertijd rijst de vraag welke middelen de federale regering op overschot zou hebben voor het Brussels niveau. Arizona wil bijvoorbeeld dit jaar al 3,9 miljard euro investeren in defensie, wat een extra gat van 2 miljard in de al bloedrode federale begroting slaat.

Beleidsverklaring en ratingverlaging

Hoe dan ook is het opvallend dat De Wever de druk opvoert net wanneer federale coalitiepartner MR aan een Brusselse beleidsverklaring sleutelt. Het lijkt erop dat het de bedoeling van de MR is om een parlementair debat rond die beleidstekst te laten samenvallen met de voorspelde ratingverlaging van het Gewest (het verdict valt op 13 juni), al is het nog onduidelijk onder welke vorm de MR zo’n debat wil laten plaatsvinden.

De linkse partijen die De Wever van “eindeloze politieke spelletjes” beticht zouden dan kleur moeten bekennen tegen de achtergrond van nog dreigendere financiële donderwolken. Slagen de Franstalige liberalen niet in hun opzet, dan is een regering met zowel de MR als de N-VA weer wat verder weg.

Op de Brusselse PS maakt De Wever alvast geen indruk. “Hij is een separatistische leider die geen respect heeft voor België, Wallonië of Brussel en zich voordoet als eerste minister”, zo haalde Ahmed Laaouej (PS) maandagochtend fel uit in de radiostudio van RTL. “Bovendien bedraagt het federale begrotingstekort 25 miljard euro. En dan moet De Wever ons de les komen spellen?”

Regering zonder MR?

Het mag duidelijk zijn dat de communicatie van De Wever de MR – bondgenoot van de N-VA – niet dichter bij de PS brengt. Ondertussen vinden er ook meer en meer contacten plaats tussen de PS en andere partijen: PTB, Les Engagés, Ecolo, Défi, Groen, Vooruit, Team Fouad Ahidar en CD&V.

“Ik praat met iedereen die een verenigend en inclusief project voor Brussel wil”, aldus Laaouej. Ecolo-covoorzitster Marie Lecocq sprak alvast ook haar ongenoegen uit over de IMF-uitspraak van De Wever. “Dat is chantage en een premier onwaardig”, schreef ze op sociale media. Zo lijkt het erop dat het doemscenario van De Wever vooral het geloof in een regering zonder de MR voedt.

Twee pistes zijn dan mogelijk, maar botsen elk op een hoop hinderpalen. Een linkse meerderheid met de PTB die politiek onwaarschijnlijk blijft, of een centrumlinkse piste waarin Les Engagés met een rist federale oppositiepartijen (PS, Défi, Ecolo, Groen en eventueel steun van Team Fouad Ahidar) in zee gaat, samen met Vooruit en CD&V.

In ruil zou de partij het minister-presidentschap claimen en in de pikorde boven de PS staan. “Liever niet, maar de prioriteit is een regering”, valt te horen bij de top van Les Engagés.