Dorian de Meeûs (La Libre) over verzet van De Gucht: 'De grafdelver van Brussel'

In de Franstalige media krijgt Frédéric De Gucht het label ‘monsieur nee’ toegedicht, al kan La Libre Belgique-hoofdredacteur Dorian de Meeûs nog begrip opbrengen voor de opstelling van de liberaal in de Brusselse formatie. “Toch vergist hij zich. Als je over inhoud wilt praten, ga dat dan doen”, zegt hij in een gesprek met BRUZZ.

Dinsdag schoot Brussels Open VLD-kopman Frédéric De Gucht het voorstel van Yvan Verougstraete (Les Engagés) om met zeven partijen te gaan onderhandelen helemaal aan flarden. De regeringsvorming hangt voor een zoveelste keer hopeloos in de touwen. "Dit circus is onuitstaanbaar", zegt Dorian de Meeûs, hoofdredacteur van La Libre Belgique.

Een dag later is de Franstalige pers niet mals voor de starre houding van De Gucht over de Brusselse formatie. ‘Monsieur nee’, zo kapittelt Le Soir. ‘De grafdelver van Brussel’, schrijft de Meeûs zelf.

Dat is forse taal.

Dorian de Meeûs: Laat me beginnen door te herhalen dat het Ahmed Laaouej (PS) is die de grote fout heeft begaan om de Nederlandstalige meerderheid van tafel te vegen. Een totale minachting tegenover de Vlamingen. Ik ben het dus eens met Frédéric De Gucht dat de Nederlandstalige meerderheid gerespecteerd moet worden.

Maar...

De Meeûs: Op een bepaald moeten anderen de fout van de PS gaan compenseren, want het gewicht van die partij is te groot. Ecolo en Défi (die de PS zouden kunnen vervangen in de Franstalige meerderheid, JB) doen dat niet en Open VLD helaas ook niet. Niemand staat op, niemand breekt los uit zijn eigen postuur.

Waarom moet Open VLD dat doen?

De Meeûs: Er was een momentum: grote partijen hadden een toegeving gedaan in het voorstel van Verougstraete. Ten eerste heeft Les Engagés haar borst natgemaakt om deze oplossing te bereiken. Ten tweede stemde de MR, de winnaar van de verkiezingen, ermee in dat CD&V haar staatssecretaris mocht claimen – Benjamin Dalle is met zijn ene zetel de kleinste partij in het parlement – en slikten de Franstalige liberalen een regering zonder de N-VA, hun federale partner. De PS ging ook akkoord met de opoffering van een staatssecretaris naar iemand uit de economische wereld. De al oververtegenwoordigde Nederlandstaligen kregen zo toch wel wat.

In ruil kreeg de PS natuurlijk haar droomcoalitie.

De Meeûs: Ja, maar die partij telt zeventien zetels. Open VLD twee. Ik blijf herhalen dat Laaouej de Nederlandstalige meerderheid had moeten aanvaarden, maar zijn partij weegt zo zwaar door dat hij zijn persoonlijke aversie van de N-VA zo ook meer gewicht kan geven.

Kleiner of niet, De Gucht toont natuurlijk ook dat hij ‘incontournable’ is, al zegt hij van niet.

De Meeûs: Hij gaat voorzitter worden en wil het imago van Open VLD volledig veranderen. Daarvoor gebruikt hij Brussel nu om te tonen dat hij zich verzet tegen de PS – dat slaat goed aan in Vlaanderen. Open VLD verdrinkt in Vlaanderen, hij moet als leider tonen dat hij een volledig nieuwe weg wil inslaan.

Ook inhoudelijk, in Brussel. Zelfs al neemt De Gucht plaats naast Laaouej aan de onderhandelingstafel, de twee zullen niet snel een akkoord vinden.

De Meeûs: Inderdaad, hij wil ook breken met de nogal lakse houding van Open VLD op het Brusselse niveau, waarbij de partij met de minister van Begroting in haar rangen decennialang naar de pijpen van de PS heeft gedanst. De Gucht wil de begroting in enkele jaren op orde krijgen. Dat zal nooit lukken met de PS.

En toch noemt u De Gucht een grafdelver.

De Meeûs: Omdat hij zich vergist. Hij zegt al maandenlang dat het over inhoud moet gaan. Wel, ga dan over die inhoud onderhandelen. De blokkade is nu totaal. We krijgen al vijftien maanden geen meerderheid aan tafel omwille van de samenstelling van de coalitie. Nu krijgen we zelfs geen meerderheid aan tafel rond de inhoud. Dat is wraakroepend. Ik vind het trouwens onbegrijpelijk dat Alexia Bertrand (fractieleider van Open VLD in de Kamer, JB) De Gucht blijkbaar helemaal steunt. Die zit dankzij Franstalige MR-stemmen in de Kamer, hè. Diezelfde partij had nu alsnog zicht op het minister-presidentschap, maar wordt gedwarsboomd door Open VLD.

Wat nu? Er was niet echt een plan B voorhanden, de poging van Verougstraete leek wel de ultieme, vooral omdat er voor hem al zoveel demarches gestrand zijn.

De Meeûs: Als geen enkele partij water bij de wijn kan doen, is Brussel inderdaad weer vertrokken voor een maandenlange blokkade. Maar het kan niet blijven duren. Dit circus is onuitstaanbaar. Politici moeten aan tafel gaan zitten, compromissen sluiten om zaken in beweging te krijgen.

De Gucht wil zelf wel de rol van informateur of bemiddelaar opnemen, naar het federale niveau stappen en daar onderhandelen over middelen voor Brussel.

De Meeûs: Ik zie niet in waarom de N-VA Brussel plots cadeaus gaat doen.

Maar het is wel waarschijnlijk dat het federale niveau zich binnenkort gaat moeien?

De Meeûs: Brussel zal niet anders kunnen dan aankloppen bij de federale regering, als ze niet voor zichzelf kan zorgen. Maar dan zal premier De Wever zich inderdaad als het IMF opstellen en de voorwaarden bepalen. Stel je voor dat de N-VA zo uiteindelijk de garanties stelt, net omdat de PS niet mee in een regering wil stappen. Absurd.

Sommigen denken dat Brussel het nog wel 3,5 jaar kan uitzingen in lopende zaken.

De Meeûs: Wel, dat denk ik niet. Op een bepaald moment kan je naar een black-out gaan: openbare instellingen en administraties die geen cash meer hebben. Ik zeg niet dat zo'n scenario onvermijdelijk is, maar het wordt wel steeds realistischer. Belfius heeft het Brussels Gewest al vaker gewaarschuwd. Het risico op liquiditeitsproblemen wordt sterk onderschat. Bovendien is het verenigingsweefsel nu al sterk verstoord, staan allerlei werven en projecten on hold en komt er een nieuwe ratingverlaging aan die geld lenen nog duurder maakt voor de Brusselse overheid.

En het communautaire neemt weer volledig de bovenhand. “Aan dit tempo zitten we in 2029 aan het einde van het Brussels Gewest”, aldus Christophe De Beukelaer (Les Engagés).

De Meeûs: Laaouej denkt dat de N-VA in de regering het einde van Brussel zou inluiden, maar dat einde is hij zelf aan het orkestreren. Hij heeft eind november een communautaire doos van Pandora geopend.