Begrotingstekort klokt af op 1,55 miljard euro: 'Dit is een worstcase­scenario'

Het Brusselse begrotingstekort klokt eind dit jaar af op 1,55 miljard euro. Dat blijkt uit de vierde en laatste tranche van de voorlopige twaalfden voor 2025. Uittredend minister van Begroting Sven Gatz (Open VLD) houdt wel een slag om de arm, want zo’n 300 miljoen euro wordt opzijgezet en mogelijk niet besteed. “Een tekort van 1,55 miljard euro is een worstcasescenario,” zegt Gatz.

Het is al de vierde keer dat het Brussels parlement de voorlopige twaalfden moet goedkeuren: omdat de regering in lopende zaken zit, mag ze maandelijks slechts een twaalfde van het budget van 2024 besteden. Het was meteen ook de eerste keer dat de parlementsleden duidelijk zicht kregen op het totale begrotingstekort voor 2025.

De begroting voor 2025 voorziet uitgaven van bijna 8 miljard euro en een geraamd tekort van 1,55 miljard euro. Dat is minder dan de gevreesde 2 miljard euro, maar wel 228 miljoen euro meer dan in 2024, een duidelijke verslechtering.

Het Brussels Gewest geeft zo’n 3 procent meer uit dan in 2024, zo blijkt uit het rapport van het Rekenhof. De overschrijdingen komen er onder meer door indexeringen van personeelskosten en een stijgende dotatie aan het Brussels parlement.

Meer ook de hogere rentelasten zijn daarvoor verantwoordelijk. Dat is wat er jaarlijks moet betaald worden aan rentes op de enorme schuldenberg die het Brussels Gewest heeft opgebouwd. Door de hogere rentes stijgen die uitgaven dit jaar met 80 miljoen euro, tot maar liefst 415 miljoen euro.

'Snelle afbouw begrotingstekort noodzakelijk'

Gatz waarschuwt dat de begroting hierdoor verder kan ontsporen. De inspanningen die het gewest doet door te besparen, worden vandaag opgesoupeerd door de stijgende rentelasten, aldus Gatz. “Een snelle afbouw van het begrotingstekort is geen (louter) politiek standpunt," zei hij nog, "maar een noodzaak voor de continuïteit van ons Brussels Gewest".

Eén lichtpuntje: volgens Gatz kan het tekort van 1,55 miljard euro nog dit jaar worden teruggedrongen tot 1,24 miljard euro, wat dan in lijn zou liggen met wat in mei is afgesproken.

Er is immers voor zo’n 300 miljoen euro aan provisies beslist. Dat geldpotje wordt opzijgezet, en kan, maar moet niet worden aangesproken. Het gaat om 136 miljoen euro voor de administraties, 164 miljoen euro voor de Brusselse Huisvestingsmaatschappij, en 14 miljoen euro voor de MIVB.

'Geen volwaardige begroting voor 2026'

Gatz kondigde ook aan dat hij en zijn administratie weldra beginnen aan de eerste tranche voorlopige twaalfden voor de begroting van 2026. Volgens Gatz is het als uittredend minister van Begroting niet doenbaar om een volwaardige begroting voor 2026 op tafel te leggen.

Hij wijst op de poging van de uittredende regering om al een noodbegroting voor 2025 op te stellen. Volgens Gatz mislukte dat omdat de ministers te gul uitgaven, waardoor het tekort had kunnen oplopen tot bijna 2 miljard euro, ver boven de beoogde 1,2 miljard.

Hij voegde daar nog aan toe dat de voorlopige twaalfden, volgens de afgesproken meerjarenbegroting, het tekort in 2026 zou moeten terugdringen tot 375 miljoen euro, wat een kolossale opdracht zou zijn.

Maar dat werd tegengesproken door het Rekenhof dat verduidelijkte dat de voorlopige twaalfden voor 2026, net zoals die van 2025, gebaseerd blijven op de begroting van 2024.

MR: 'We hebben nog vier dagen'

De Brusselse MR riep alle partijen op om deze week hun verantwoordelijkheid te nemen en een sterk signaal te geven tijdens de stemming over de voorlopige twaalfden, die voor donderdag gepland staat, om de begroting voor 2025 af te ronden.

Voor fractieleidster Clémentine Barzin is dat absoluut noodzakelijk om de regio weer op het juiste spoor te krijgen. "We hebben vier dagen om overeenstemming te bereiken over concrete maatregelen die enerzijds de uitgaven zullen verminderen en de schade in 2025 zullen beperken, en anderzijds zullen zorgen voor een strikte begrotingslijn ter voorbereiding op de komende begrotingsdeadlines."

N-VA: 'Hoe langer men wacht, hoe erger het wordt'

N-VA-fractieleider Gilles Verstraeten was kritisch voor de werkwijze van Begrotingsminister Gatz: "Het gebruik van absurd hoge provisies ten belope van 314 miljoen euro, financiële potjes die zogezegd niet aangesproken zullen worden tenzij er elders weer bespaard wordt, is zo'n beetje het laatste redmiddel om druk te zetten op een aantal regeringspartijen. Zo redeneert Sven Gatz dat een tekort van 1,2 miljard nog haalbaar is, maar de kans dat ook deze kraan uit de muur geslagen wordt en het geld er verder uitstroomt, is hoog, wat dan tot meer dan 1,5 miljard euro tekort leidt."

Dat de Brusselse Huisvestingsmaatschappij het Gewest, met steun van bevoegd staatssecretaris Nawal Ben Hamou (PS), voor het gerecht sleurt om geld los te peuteren, spreekt voor de N-VA'er boekdelen. "En dan hebben we het nog niet eens gehad over de tekorten bij Vivaqua, de ziekenhuizen, de gemeenten... Of het feit dat onze rentelast van 415 miljoen euro per jaar straks vermoedelijk oploopt bij een ratingverlaging door S&P", vervolgt hij.

En Verstraeten waarschuwde: "Hoe langer men wacht, hoe erger het wordt. Maar het politieke spel en de postjes blijven primeren op het algemeen belang. Het moet niet verbazen dat bepaalde collega's er vandaag helemaal de brui aan geven", zo verwees hij naar de aankondiging van zijn collega van Les Engagés, Christophe De Beukelaar, over zijn vertrek uit de politiek.