Het turbulente parcours van stemmenkanon Ampe (ELS)

Vlaams parlementslid en gemeenteraadslid in Brussel-Stad Els Ampe stapte zaterdag uit de Open VLD, het einde van een al langer gebrouilleerde relatie met haar partij. Stemmenkanon Ampe kwam de laatste jaren vaak in opspraak. Een overzicht van haar turbulente politieke carrière.

De politieke carrière van Ampe (44) startte al tijdens haar middelbare studies, toen ze enige tijd voorzitter was van Jongsocialisten afdeling Oostende. Later ging ze burgerlijk ingenieur studeren aan de VUB, met een extra master aan de ULB. Waarna ze in Brussel ging wonen.

In 2003 richtte Ampe een Brusselse afdeling van Jong VLD op. Haar eerste grote politieke doorbraak kwam in 2004, toen ze verkozen werd als het jongste lid van het Brussels Hoofdstedelijk Parlement. Ze zou dat blijven tot 2019 en werd ook fractievoorzitter.

Tijdens haar parlementaire loopbaan was Ampe actief in diverse commissies, waaronder Leefmilieu, Ruimtelijke Ordening, en Stedenbouw. Daarnaast bekleedde ze de functie van secretaris van de Raad van de Vlaamse Gemeenschapscommissie en was ze lid van de commissie Welzijn van de VGC.

Schepen van mobiliteit

In 2012 werd Ampe met 1607 voorkeurstemmen de populairste Nederlandstalige politicus van de Stad Brussel, en ze werd schepen van Mobiliteit, Openbare Werken en Wagenpark. Het werden zes woelige jaren.

Zo speelde ze tijdens haar ambtstermijn samen met toenmalig burgemeester Yvan Mayeur (PS) een belangrijke rol bij de invoering van de voetgangerszone in Brussel. In eerste instantie ijverde ze echter voor een autotunnel onder het Beursplein, wat haar krediet kostte, omdat er al een (premetro)tunnel ligt. Nog een ander ondergronds idee - de parkeergarage onder het Vossenplein - werd na heel wat protest begraven.

Ook met haar uitspraak dat er tijdens haar mandaat 26 kilometer fietspaden bijgekomen was in de stad, kwam ze onder vuur. De claim bleek niet te kloppen.

Onenigheid

Haar politieke reis nam een nieuwe wending in 2019 toen ze Open VLD-lijsttrekker werd in Brussel voor de Vlaamse verkiezingen. Volgens waarnemers was dit een afrekening van haar politieke rivalen Sven Gatz en Guy Vanhengel, die haar liever niet meer in Brussel wilden. Ze werd verkozen in het Vlaams Parlement en afgevaardigd als deelstaatsenator naar de Senaat. Ook toen haalde ze de meeste stemmen van alle Brusselaars in het Vlaams parlement.

In een interview met BRUZZ zei ze dat ze graag het leiderschap wou overnemen van de Brusselse Open VLD, “als de partij haar dat vraagt.” Daarbij mikte Ampe, hoewel ze op de lijst voor het Vlaamse parlement verkozen was, op een ministerspost in Brussel.

“Ik denk dat Els heel voorbarig is, door zo de kar voor het paard te spannen en over de postjes te beginnen”, reageerde Sven Gatz (Open VLD) toen. Guy Vanhengel (Open VLD) zei dat Ampe "geobsedeerd is door een ministerpost."

In januari 2020 stelde Ampe zich kandidaat voor het voorzitterschap van Open VLD. Ook zei ze dat de Open VLD-top te weinig geluisterd naar de basis van de partij en uitte ze kritiek op toenmalig partijvoorzitter Gwendolyn Rutten. Ampe eindigde als derde in de voorzittersverkiezingen van Open VLD.

Ampe haalde meermaals uit naar haar toenmalige partij. In haar Groeimanifest schreef ze dat de partijtop deel uitmaakt van een nieuwe adel, de staatsadel, "blind voor de dalende koopkracht van de gewone burger en in slaap gewiegd door eigen privileges".

Coronacrisis

Tijdens de coronacrisis kwam ze ook met controversiële ideeën en opmerkingen. Ze vond dat de politiek de coronacrisis niet serieus genoeg nam. Zo pleitte ze in maart 2020 voor een volledige quarantaine voor 65-plussers.

Verder hield ze dagelijks een Facebook-livesessie om vragen over het coronavirus te beantwoorden. Ook noemde ze het "misdadig" dat er nog geen 5G-netwerk was uitgerold in coronatijd. Daarop reageerde Guy Vanhengel: "Els, stop die onzin."

Twee weken later riep ze op om de 'lockdownvakantie' te stoppen, waarbij ze opriep om meer Belgen opnieuw aan het werk te krijgen. Wat later postte ze op Twitter een video tegen de 'lockdowndictatuur'.

Datzelfde jaar lanceerde ze de app ELS, die toen stond voor Echte Liberale Staatsvermindering. Hetzelfde acroniem en dezelfde site gebruikt ze nu ook als onafhankelijk parlementslid, maar deze keer staat het voor Economisch, Liberaal en Sociaal.

In 2021 diende de Brusselse afdeling van de partij een klacht tegen haar in bij de statutaire commissie van de partij voor haar aanwezigheid bij een illegaal feestje tijdens de coronapandemie. In de filmpjes steunde ze jongeren op Flagey in hun drang naar vrijheid. De burgemeester, die de orde moest handhaven, werd door Ampe in de filmpjes live bekritiseerd. Ze vroeg toen zelfs zijn ontslag.

Datzelfde jaar bleek dat Ampe als enig parlementslid uit Brussel was dat de verplichte mandatenlijst niet heeft ingediend. Ze deed ook geen aangifte van haar vermogen.

Onafhankelijk parlementslid

Enkele maanden geleden viel Ampe haar toenmalige partij aan na een slechte peiling. Op één jaar van de verkiezingen behaalt Open VLD volgens de peiling nog maar 8,3 procent, een historisch laag cijfer. "Hoe geloofwaardig ben je als je eigen minister van Begroting een gat slaat van één miljard?", zei ze onder meer in een video.

Na eerst al het partijbestuur te hebben verlaten, besliste Ampe dit weekend om uit de partij zelf te stappen. De - volgens haar oneerlijke - voorzittersverkiezingen waren de druppel. Er werd druk gespeculeerd of ze met Jean-Marie Dedecker in zee zou gaan. Nu zetelt ze onafhankelijk in het Vlaams parlement, onder de naam ELS.